Google Groups no longer supports new Usenet posts or subscriptions. Historical content remains viewable.
Dismiss

Schouwburg vs Theater

610 views
Skip to first unread message

Marinus

unread,
Sep 9, 2000, 4:35:24 PM9/9/00
to
Wat is eigenlijk het verschil tussen een schouwburg en een
theater?
Gevoelsmatig is dat er wel, maar is er ook een verschil in
de definitie?

Marinus

Ed Burgers

unread,
Sep 9, 2000, 5:16:37 PM9/9/00
to

Een theater hoeft echter geen schouwburg te zijn; een schouwburg is wel
altijd een theater denk ik. Dus er zou een verschil moeten zijn.
Het Fortis Circustheater is geen schouwburg
Het Beatrix Theater is geen schouwburg
Is Carré een schouwburg. Ik zou dat niet zo noemen denk ik.
Een definitie heb ik niet echt. Ga daar eens over nadenken.
Ed

cees

unread,
Sep 10, 2000, 4:00:28 AM9/10/00
to
Volgens Van Dale is er geen verschil, maar voor mijn gevoel zijn er twee
verschillen tussen een schouwburg en een theater. Een schouwburg is
chiquer - de term Amsterdamse Stadsschouwburg straalt meer uit dan
Amsterdams Stadstheater - en programmeert per definitie aanbod als toneel,
dans en opera. Een theater is algemener en programmeert niet per definitie
toneel e.d. Voorbeelden: amusementstheater, filmtheater, poppentheater,
vlooientheater etc.
Het is maar een gevoel.

Cees Langeveld

Marinus <in...@marinus.nl> schreef in berichtnieuws
8pe7qp$9hio0$1...@reader4.wxs.nl...

Wijbrand Schaap

unread,
Sep 9, 2000, 2:04:45 PM9/9/00
to
Schouwburg = term uit de 17e, 18e eeuw. Gebruikt voor de grote stadstheaters
in Amsterdam, Rotterdam en later ook DEn Haag etc.
Amsterdam had de eerste, en die werd gewoon chique 'Schouwburg' gedoopt,
omdat men dat een mooi woord vond. Dat was ten tijde van Vondel, of iets
daarvoor. Ik vermoed zelfs dat Vondel de term heeft ingevoerd, maar dat weet
ik niet zeker.
Alle andere steden die grote stadstheaters opzetten, deden dat, zowel qua
bouwstijl als qua bespeling, naar Amsterdams model en noemden hem dus ook
schouwburg. Het is een Nederlandse term dus, zuiver gebruikt voor een
bepaald type gebouw.
Theater is gewoon de historische, en internationale term voor gebouwen of
ruimtes waarin acteurs spelen en mensen ernaar kijken.

--
"Every Once In A While Declare Peace. It Confuses The Hell Out Of Your
Enemies"
(Rule Of Acquisition nr. 76)

O, ja: Verwijder alles over leverworst bij persoonlijk antwoord.
"Marinus" <in...@marinus.nl> schreef in bericht
news:8pe7qp$9hio0$1...@reader4.wxs.nl...

Paul van Oort

unread,
Sep 10, 2000, 5:06:54 AM9/10/00
to
>Wat is eigenlijk het verschil tussen een schouwburg en een
>theater?

Volgens mij ligt het ongeveer zo:

Schouwburg = de klassieke aanduiding in Nederland voor gebouwen waar
voornamelijk toneelvoorstellingen plaatsvonden.
Vroeger bestonden er geen theaters...alleen schouwburgen,
concertgebouwen en operagebouwen.
(Note: in Frankrijk & Engeland bestaat er vrijwel geen vervangend
woord voor schouwburg.... daar heet alles "theatre" dan wel "theatre".
Alleen het Engelse "Playhouse" komt enigszins in de buurt van ons
woord Schouwburg).

De laatste decennia kwamen er in Nederland multifunctionele
gebouwen.... bijvoorbeeld ook voor muziek en verhuringen.... toen is
de term "theater" of soms "cultureel centrum" in zwang geraakt.
Die termen geven dan min of meer aan dat er een "brede programmering"
wordt gevoerd.

Meestal geeft overigens de naam "Schouwburg" ook weer dat het gebouw
voornamelijk opgezet is vanuit de klassieke principes van theaterbouw
(lijsttoneel, orkestbak, toneeltoren, etc.). Moderne theaters zijn dan
ook wel vaak volgens andere principes gebouwd (bijvoorbeeld de "vlakke
vloer theaters".

In Schiedam bijvoorbeeld aarzelden we of we het nieuwe gebouw
"Theater" (vanwege de programmering) dan wel "schouwburg" (vanwege de
redelijk klassieke opzet van de theaterzaal) zouden noemen.
We hebben gekozen voor "theater" vanwege de naam.... "Schouwburg aan
de Schie" had niet echt lekker geklonken....

Marinus

unread,
Sep 11, 2000, 7:01:06 AM9/11/00
to
"Marinus" <in...@marinus.nl> wrote in message
news:8pe7qp$9hio0$1...@reader4.wxs.nl...

> Wat is eigenlijk het verschil tussen een schouwburg en een
> theater?


THEATER
Een (deel van een) gebouw met, in de hoedanigheid van
theater*, als hoofdfunctie het geschikt zijn voor de
uitvoering van (enkele van**) de podiumkunsten (in de meest
brede zin van het woord). Een nevenfunctie kan zijn het dak
bieden aan besloten of open bijeenkomsten van velerlei aard.

* Omdat het ook bijv. een schoolaula kan zijn
** Bijv. wel gescjikt voor cabaret, maar niet voor
grootschalige opera's.


SCHOUWBURG
Een volgens klassieke principes gebouwd theater, met als
functie het geschikt zijn voor de uitvoering van toneel-,
dans- of operavoorstellingen.


Vat ik dat goed samen?

Marinus

Paul van Oort

unread,
Sep 11, 2000, 12:50:27 PM9/11/00
to
>THEATER
>Een (deel van een) gebouw met, in de hoedanigheid van
>theater*, als hoofdfunctie het geschikt zijn voor de
>uitvoering van (enkele van**) de podiumkunsten (in de meest
>brede zin van het woord). Een nevenfunctie kan zijn het dak
>bieden aan besloten of open bijeenkomsten van velerlei aard.

>* Omdat het ook bijv. een schoolaula kan zijn
>** Bijv. wel gescjikt voor cabaret, maar niet voor
>grootschalige opera's.

>SCHOUWBURG
>Een volgens klassieke principes gebouwd theater, met als
>functie het geschikt zijn voor de uitvoering van toneel-,
>dans- of operavoorstellingen.

>Vat ik dat goed samen?

Couldn't have done it better.
Mail het ook maar even aan de Dikke van Dale... dan kunnen ze er in de
editie 2001 rekening mee houden.

Tjark

unread,
Sep 12, 2000, 7:48:49 AM9/12/00
to

Definieer klassieke principes. Voldoet de Rotterdamse Schouwburg aan
deze klassieke principes? En ga me niet zeggen dat RS geen schouwburg
is, want dat is 't zeker wel.

--Tjark

Paul van Oort

unread,
Sep 12, 2000, 8:46:17 AM9/12/00
to
>Definieer klassieke principes. Voldoet de Rotterdamse Schouwburg aan
>deze klassieke principes? En ga me niet zeggen dat RS geen schouwburg
>is, want dat is 't zeker wel.

Ik zal proberen om mijn definitie weer te geven - ik ben wel benieuwd
of die definitie gedeeld wordt door anderen, want volgens mij staat er
nergens in de literatuur een heldere omschrijving van wat nou precies
een theater en wat precies een schouwburg is.

RS is wel degelijk een schouwburg.... want... (ik had al een aantal
criteria kort aangegeven - wellicht heb je daarover heengelezen) is
die gebouwd volgens veel van de "klassieke principes". Theater de Vest
in Alkmaar (ook een groot theater met grote capaciteit) is duidelijk
geen schouwburg, maar een theater.

Volgens de moderne opvatting beschikt een "Klassieke" schouwburg over:
1. Lijsttoneel met o.a. een voordoek)
2. Toneeltoren
3. Orkestbak
4. Balcon (in vrijwel alle gevallen)
Dit zijn de voornaamste features

Dan verder nog:
5. Foyer
6. Zaalbruggen (in vrijwel alle gevallen)
7. Beweegbare toneelbruggen/manteau-torens
8. Houten toneelvloer

Voor een deel zijn de criteria dus "hard"... voor een deel zijn de
criteria intuitief..... De Vest in Alkmaar maakt door zijn moderne
vormgeving meer de indruk van een "theater", terwijl de Rotterdamse
Schouwburg ondanks zijn moderne vormgeving toch heel sterk de indruk
geeft van een "schouwburg".

Zo duidelijker?

Tjark

unread,
Sep 12, 2000, 9:00:39 AM9/12/00
to

Yep, ik begrijp nu wat je met `klassieke principes' bedoelt.

--T

0 new messages