روزنامه شرق: چشم به راه بازگشت اویم.:
2 views
Skip to first unread message
zahra shahriari
Dec 10, 2016, 12:59:50 PM12/10/16
to sd-istgahesargarmi
فرهاد مهندس‌پور. نویسنده و کارگردان تئاتر
بهرام بیضایی یک فرهیخته ایرانی است که در طول عمر با برکتش به پژوهش و
تألیف و تولید ادبی و هنری پرداخته، همیشه دغدغه دادخواهی و عقلانیت و
اخلاق داشته و کارهایش که ثمره دانش و استقلال فکری اویند، نشانگر هوش
سرشار، ذوق زنده و پاکی مرام اوست. مطبعه بی‌انصاف کیهان!!! بهرام بیضایی
هرگز از هیچ‌کس و هیچ جایی، هیچ بورسیه‌ای دریافت نکرده و منت هیچ‌کس را
به گردن نگرفته است. بهرام بیضایی، پیش از انقلاب نیز این‌گونه محدود و
نکوهش می‌شد و یادداشت شما متأسفانه یادآور همان رفتار نادرست پیشین است.
شما پیداست، نادانسته به کسی تاخته‌اید که نمی‌شناسیدش. بهرام بیضایی همه
عمرش را در پژوهش و کاوش و اثبات برجسته‌ترین آثار و هنرهای ایران
گذرانده است. نوشته‌ها و کوشش‌های او برای نگاهداری و مفهوم‌سازی
بزرگ‌ترین هنر نمایشی شیعه، همان شبیه‌خوانی یا تعزیه، بی‌شمارند. چگونه
و چه سبب شده که این همه تلاش بی‌چشمداشت و اخلاق‌مدارانه را انکار کنید؟
جست‌وجوی او برای یافتن ریشه‌ها و زمینه‌های اجرائی تعزیه و نمایش‌های
سنتی ایرانی مانند تقلید و پرده‌خوانی و سیاه‌بازی و خیمه‌شب‌بازی از
همین دست است. نمایش «طربنامه» که مطبعه کیهان از آن به نام «مسخره و
مضحکه ارزش‌ها» نام برده، یکی از بهترین نمایش‌نامه‌های ایشان در
تکنیک‌ها و معرفت‌شناسی نمایش‌های سنتی ایرانی و فنون برآمده از سنن و
آیین‌های ملت و فرهنگ این سرزمین است که بی‌مطالعه و ندانسته به آن
بی‌ادبی شده است. نمایش‌نامه‌ها و دیگر آثار بهرام بیضایی، فخر مملکت و
ایرانیان هستند، آن هم در روزگاری که هنر و اندیشه بازیچه بازارها و
تهاجم قدرت‌های بزرگ سیاسی و اقتصادی‌اند. نمایش‌نامه اخیرشان که برداشتی
از «ارداویرافنامه» و داستان سفر به جهان آخرت است، در زبان و فرم، بدیع
و در ایده و اندیشه، شگرف و تکان‌دهنده است. این نمایش‌نامه بازخوانی
امروزین متنی دینی است که ظرفیت‌های هنری و فکری ادبیات ایران را به
جهانیان نشان خواهد داد. بهرام بیضایی مردی است که این‌چنین مایه فخر
ایران است و مایه شرمساری است که از سر جهل، به اتهام عقیده و فرهنگ،
نکوهش شود.
چه بپسندید و چه بخواهید انکار کنید، نیم‌قرن از تاریخ هنر و پژوهش در
نمایش و سینمای ایران مفتخر است به وجود و زندگی سراسر پوینده و آموزنده
بهرام بیضایی. کمی به خودتان زحمت بدهید و نقدهای او را درباره نمایش‌های
اجرا‌شده در دهه پنجاه بخوانید تا دریابید که نگاه تیزبین و قلم بی‌پروای
بهرام بیضایی، هرگز تن به بی‌خردی مرسوم زمانه نداده است. در هیچ‌یک از
فیلم‌ها یا نمایش‌نامه‌های او چه پیش و چه پس از انقلاب، ذره‌ای یا
گرته‌ای از ابتذال و بی‌مایگی و تزویر و سرسپاری به تعصب و بدخواهی انسان
و بی‌اخلاقی و بی‌معرفتی شایع روزگارش نخواهید یافت. تعهد او در شکافتن
حقیقت و تکاپوی خرد و اخلاق و اندیشه، لامحاله نتیجه شخصیت و سلوک او
بوده و هست. شناخت او از تاریخ اسلام، اعتقادات و باورهای ایرانی و
آیین‌ها و ادبیات مذهبی آن‌چنان ژرف و موشکافانه است که رهاورد آن
نمایش‌نامه‌ها و فیلم‌نامه‌هایی است که گویا اذهان بی‌انصاف و تندخو از
آن بی‌خبر است. بهترین نمایش‌نامه درباره شهادت امام اول شیعیان، «مجلس
ضربت‌زدن» را بهرام بیضایی نوشته است. بهترین فیلم‌نامه درباره امام سوم
شیعیان و قهرمان بزرگ کربلا، «روز واقعه» را بهرام بیضایی نوشته است.
بهترین نمایش‌نامه ایرانی درباره انقلاب مشروطه، «ندبه» را بهرام بیضایی
نوشته است. بهترین تحقیق درباره تاریخ نمایش ایران و بهترین و مستدل‌ترین
پژوهش درباره خاستگاه ایرانی «هزار افسون» را بهرام بیضایی نوشته است.
بهترین برداشت‌ها و بازنویسی‌ها از مجالس تعزیه را بهرام بیضایی نوشته
است. شوقِ دادخواهی و حقیقت‌جویی ایرانیان را بهرام بیضایی در
نمایش‌نامه‌ها و فیلم‌نامه‌هایش نوشته است. تصویر ملت ایران، بیرون از
روایت ستمگران و شاهان را بهرام بیضایی در بازخوانی‌هایش از تاریخ ایران
نوشته است. بسیاری از نمایش‌نامه‌نویسان جوان ایران امروز از بهرام
بیضایی آموخته‌اند که روایت تاریخِ ستم، وارونه است و کرامت اخلاق و
دانایی در برملاکردن انصاف و راستی و حقیقت، هنر است. شاید بتوان با
کوفتن قلم به دروغ و اتهام، سیاست‌باز بود ولی در حوزه فرهنگ و هنر و ادب
و اخلاق و راستی و درستی و پاکی، نمی‌توان با این دستاویز به ارزانی
ارزید. این، نه مشی مسلمانی است و نه رسم مملکت داری؛ هیچ‌کس نمی‌تواند
با دشنام و افترا، این مردی را که مظهر اخلاق و نیکی است از کشوری که
خانه اوست بترساند. جشنواره‌ها و جریان‌های فرهنگی در ایران باید مفتخر
باشند که به نام بهرام بیضایی و دیگر بزرگان فرهنگ و هنر ایران آراسته
باشند و بدرخشند. بهرام بیضایی یکی از بهترین و برگزیده‌ترین هنرمندان
ایران است که چشم به راه بازگشت اوییم و هر‌گاه که به خانه بازگردد،
چشم‌ها و کوچه‌ها را برایش به اشک و آب خواهیم شست.
بهرام بیضایی یک فرهیخته ایرانی است که در طول عمر با برکتش به پژوهش و
تألیف و تولید ادبی و هنری پرداخته، همیشه دغدغه دادخواهی و عقلانیت و
اخلاق داشته و کارهایش که ثمره دانش و استقلال فکری اویند، نشانگر هوش
سرشار، ذوق زنده و پاکی مرام اوست. مطبعه بی‌انصاف کیهان!!! بهرام بیضایی
هرگز از هیچ‌کس و هیچ جایی، هیچ بورسیه‌ای دریافت نکرده و منت هیچ‌کس را
به گردن نگرفته است. بهرام بیضایی، پیش از انقلاب نیز این‌گونه محدود و
نکوهش می‌شد و یادداشت شما متأسفانه یادآور همان رفتار نادرست پیشین است.
شما پیداست، نادانسته به کسی تاخته‌اید که نمی‌شناسیدش. بهرام بیضایی همه
عمرش را در پژوهش و کاوش و اثبات برجسته‌ترین آثار و هنرهای ایران
گذرانده است. نوشته‌ها و کوشش‌های او برای نگاهداری و مفهوم‌سازی
بزرگ‌ترین هنر نمایشی شیعه، همان شبیه‌خوانی یا تعزیه، بی‌شمارند. چگونه
و چه سبب شده که این همه تلاش بی‌چشمداشت و اخلاق‌مدارانه را انکار کنید؟
جست‌وجوی او برای یافتن ریشه‌ها و زمینه‌های اجرائی تعزیه و نمایش‌های
سنتی ایرانی مانند تقلید و پرده‌خوانی و سیاه‌بازی و خیمه‌شب‌بازی از
همین دست است. نمایش «طربنامه» که مطبعه کیهان از آن به نام «مسخره و
مضحکه ارزش‌ها» نام برده، یکی از بهترین نمایش‌نامه‌های ایشان در
تکنیک‌ها و معرفت‌شناسی نمایش‌های سنتی ایرانی و فنون برآمده از سنن و
آیین‌های ملت و فرهنگ این سرزمین است که بی‌مطالعه و ندانسته به آن
بی‌ادبی شده است. نمایش‌نامه‌ها و دیگر آثار بهرام بیضایی، فخر مملکت و
ایرانیان هستند، آن هم در روزگاری که هنر و اندیشه بازیچه بازارها و
تهاجم قدرت‌های بزرگ سیاسی و اقتصادی‌اند. نمایش‌نامه اخیرشان که برداشتی
از «ارداویرافنامه» و داستان سفر به جهان آخرت است، در زبان و فرم، بدیع
و در ایده و اندیشه، شگرف و تکان‌دهنده است. این نمایش‌نامه بازخوانی
امروزین متنی دینی است که ظرفیت‌های هنری و فکری ادبیات ایران را به
جهانیان نشان خواهد داد. بهرام بیضایی مردی است که این‌چنین مایه فخر
ایران است و مایه شرمساری است که از سر جهل، به اتهام عقیده و فرهنگ،
نکوهش شود.
چه بپسندید و چه بخواهید انکار کنید، نیم‌قرن از تاریخ هنر و پژوهش در
نمایش و سینمای ایران مفتخر است به وجود و زندگی سراسر پوینده و آموزنده
بهرام بیضایی. کمی به خودتان زحمت بدهید و نقدهای او را درباره نمایش‌های
اجرا‌شده در دهه پنجاه بخوانید تا دریابید که نگاه تیزبین و قلم بی‌پروای
بهرام بیضایی، هرگز تن به بی‌خردی مرسوم زمانه نداده است. در هیچ‌یک از
فیلم‌ها یا نمایش‌نامه‌های او چه پیش و چه پس از انقلاب، ذره‌ای یا
گرته‌ای از ابتذال و بی‌مایگی و تزویر و سرسپاری به تعصب و بدخواهی انسان
و بی‌اخلاقی و بی‌معرفتی شایع روزگارش نخواهید یافت. تعهد او در شکافتن
حقیقت و تکاپوی خرد و اخلاق و اندیشه، لامحاله نتیجه شخصیت و سلوک او
بوده و هست. شناخت او از تاریخ اسلام، اعتقادات و باورهای ایرانی و
آیین‌ها و ادبیات مذهبی آن‌چنان ژرف و موشکافانه است که رهاورد آن
نمایش‌نامه‌ها و فیلم‌نامه‌هایی است که گویا اذهان بی‌انصاف و تندخو از
آن بی‌خبر است. بهترین نمایش‌نامه درباره شهادت امام اول شیعیان، «مجلس
ضربت‌زدن» را بهرام بیضایی نوشته است. بهترین فیلم‌نامه درباره امام سوم
شیعیان و قهرمان بزرگ کربلا، «روز واقعه» را بهرام بیضایی نوشته است.
بهترین نمایش‌نامه ایرانی درباره انقلاب مشروطه، «ندبه» را بهرام بیضایی
نوشته است. بهترین تحقیق درباره تاریخ نمایش ایران و بهترین و مستدل‌ترین
پژوهش درباره خاستگاه ایرانی «هزار افسون» را بهرام بیضایی نوشته است.
بهترین برداشت‌ها و بازنویسی‌ها از مجالس تعزیه را بهرام بیضایی نوشته
است. شوقِ دادخواهی و حقیقت‌جویی ایرانیان را بهرام بیضایی در
نمایش‌نامه‌ها و فیلم‌نامه‌هایش نوشته است. تصویر ملت ایران، بیرون از
روایت ستمگران و شاهان را بهرام بیضایی در بازخوانی‌هایش از تاریخ ایران
نوشته است. بسیاری از نمایش‌نامه‌نویسان جوان ایران امروز از بهرام
بیضایی آموخته‌اند که روایت تاریخِ ستم، وارونه است و کرامت اخلاق و
دانایی در برملاکردن انصاف و راستی و حقیقت، هنر است. شاید بتوان با
کوفتن قلم به دروغ و اتهام، سیاست‌باز بود ولی در حوزه فرهنگ و هنر و ادب
و اخلاق و راستی و درستی و پاکی، نمی‌توان با این دستاویز به ارزانی
ارزید. این، نه مشی مسلمانی است و نه رسم مملکت داری؛ هیچ‌کس نمی‌تواند
با دشنام و افترا، این مردی را که مظهر اخلاق و نیکی است از کشوری که
خانه اوست بترساند. جشنواره‌ها و جریان‌های فرهنگی در ایران باید مفتخر
باشند که به نام بهرام بیضایی و دیگر بزرگان فرهنگ و هنر ایران آراسته
باشند و بدرخشند. بهرام بیضایی یکی از بهترین و برگزیده‌ترین هنرمندان
ایران است که چشم به راه بازگشت اوییم و هر‌گاه که به خانه بازگردد،
چشم‌ها و کوچه‌ها را برایش به اشک و آب خواهیم شست.
Reply all
Reply to author
Forward
0 new messages