meiosis

[Gilles-Philippe Morin]

Kara samideani!

Nia vortolibri ja havas la vorto mitoso, qua reprezentas nesexuala divido celulala, ma ni ankore indijas vorto por la sexuala divido celulala.

Dum mitoso, la procedo produktas du filia celuli qui esas identa a la originala (matra) celulo. Dum meiosis, la procedo produktas quar filia celuli qui esas unika e qui kontenas nur la duimo di la ADN (acido deoxiribonuklea) di la matra celulo.

La korpo kreskas e regeneras su per mitoso, dum ke l' organismo sexuale riproduktas su per meiosis. La unikeso di ta quar filia celuli esas grava fonto di biodiverseso, nam la rikombini efektigas, ke mem du frati (qui ne esas samplacenta jemeli) ne esas identa a sua genitori pro to.

La vorto por meiosis en la fontolingui esas: [AH meiosis | F méiose | G Meiose | I meiosi | R мейоз]

Mea questiono por omni esas nun: ka ni prefere uzez meioso o meyoso?

Notez, ke la Hispana havas pléyade ma meiosis, do ni havus motivo aposterioriala por sustenar meioso mem se ni havas pleyado. Forsan on darfus konsiderar ol kom quarsilaba se on preferas.

Gilles-Philippe

[Seth Trevaskis]

Me preferas meyoso: 1ma, ta sono es plu proxima ad la fonto vorto; 2ma, me ne preferas "eh-ee" sono di "ei". 

Se me komprenis korekte, la vorto fairo es du silabi (fai-ro) por ke ol alinias kun la sono di la fonto vorto, ma ta es teknikale ne korekta e devas esar fa-i-ro. (Se me komprenis ne korekte, pardonez me!) Me dicas to pro ke me volas la literi di la vorto aliniar korekte kun la sono, e me ya preferas la sono di meyoso.

Seth

[LINGUO]

Me simpatias "meyoso" (Espo: "mejozo"), ma me timas, ke "meioso" esas plu rikonocebla skribe. Esus bona saveskar, kad existas plusa vorti en Ido havanta "eio" ne-mediate (od ulo altra simila). 

Irga-kaze, "meyoso" o "meioso", ol esez sempre 3-silaba: "mei-o-so" (ei: diftongo natural). 

Yen ke, "stresar" e "meyoso/meioso" bezonas plusa tempo e diskuto; tamen, se vi konsentas, me povus prizentar, nexta-semane, "koktelo" ed "smogo", por ke ni privotez li. 

 (Partaka)

El dia divendres, 1 de març del 2024 a les 19:58:55 UTC+1, gphm...@gmail.com va escriure:

[Gilles-Philippe Morin]

Ni fakte havas kontreexempli: pleyado, hematopoyezo (en la Kompleta Gramatiko), e kalidoskopo devus havas ta «diftongo natural», ma ol fakte evitesis versimile. 

Segun me, frue o tarde ni interkonsentos por «meyoso» vice «meioso», pro ke ica esas min kontroversoza. 

Me konsentas por voto pri «koktelo» e «smogo»!

Gilles-Philippe

--
EN 2024 EVENTAS VIRTUAL IDO-KONFERO INTERNACIONA SINGLA-SATURDIE. PARTOPRENEZ!
 
Nia IDO-RENKONTRO INTERNACIONA 2024 eventos en MADRID (HISPANIA) inter la 22ma e la 25ma di AGOSTO.
---
Has recibido este mensaje porque estás suscrito al grupo "LINGUO" de Grupos de Google.
Para cancelar la suscripción a este grupo y dejar de recibir sus mensajes, envía un correo electrónico a linguo+un...@googlegroups.com.
Para ver esta conversación en el sitio web, visita https://groups.google.com/d/msgid/linguo/4307c577-843f-40b0-8c19-00d843d9c5e1n%40googlegroups.com.

[Seth Trevaskis]

Altra grupmembri - ka nulu havas irga pensaji? Ol povus esar questiono o necerta ideo, nur ulo por diskuto. En la nukleara energio mondo ni kurajozigas questioni e diskutar mem quo semblas evidenta.
Nula judiki o ofensar o mala volo! Me ne sempre korekta es e volas ulu questionar me. Quale altre me lernas e divenas plu bona, sen mencionar agas la justa?

Seth

PS Me konsentas por voto pri la altra vorti dum ke ni duras diskutar ca vorto - la motivo di ca grupo, ka ne?

[Seth Trevaskis]

*nukleala energio mondo - ma kulpo! Me es neperfekta evidente! :-)

[LINGUO]

Bon jorno, Seth! 

Esos bona por tu saveskar ke, ca-kaze, "nukleara" esas korekta: 

"En la nuklear(a) energio-mondumo". 

Felica seman-fino!

 (Partaka) 

El dia diumenge, 3 de març del 2024 a les 5:35:59 UTC+1, stre...@gmail.com va escriure:

[LINGUO]

Yen "nukleara" che nia wikivortaro: 

https://io.wiktionary.org/wiki/nukleara 

 (PTK)

El dia diumenge, 3 de març del 2024 a les 12:42:25 UTC+1, LINGUO va escriure:

[LINGUO]

Semblus a me tote ne-utila, se Ido provus evitar ta diftongo natural, nam ol existas internacione, ed ol esas ne-evitebla e ne-evitenda. La vorto internaciona esas "kaleidoskopo" (ka-lei-do-sko-po). 

Yen, exemple, paro de simila vorti, qui ne mutilesis: 

"kuneiforma" (ku-nei-for-ma" e "fideikomiso" (fi-dei-ko-mi-so). 

Pluse, sat recente, nia grupo aprobis e rekomendis "voleibalo" (vo-lei-va-lo). Nula "volevalo". 

Pro quo "meioso" ne divenis, nek divenos "mioso"? Pro ke "mioso" esas ulo altra. 

 (Partaka)

El dia diumenge, 3 de març del 2024 a les 3:52:10 UTC+1, gphm...@gmail.com va escriure:

[LINGUO]

(vo-lei-va-lo). Nula "volevalo" -> (vo-lei-ba-lo). Nula "volebalo". 

 (PTK)

El dia diumenge, 3 de març del 2024 a les 14:33:19 UTC+1, LINGUO va escriure:

[Gilles-Philippe Morin]

Kalidoskopo esas probable aparta kazo kun specala motivi, qui relatas la Greka eidos.

Me remarkis, ke la Hispana semblas uzar la litero y en pléyade, hematopoyesis ma la Hispana meiosis esas aparta kazo, qua forsan bezonas aparta decido. Simila kazo esas planktono quan la Akademio oficaligis olim, mem se ol kontenas la interdiktita nkt (santa e punto exemple). Planktono e *meioso esas ciencala e teknikala termini, do forsan lia ortografio plu importas kam lia pronunco.

Do se ni interkonsentus por meioso vice meyoso, ni havus la Hispana ortografio (ultre la internacioneso di ta ortografio) kom motivo por facar «ecepto».

Gilles-Philippe

--
EN 2024 EVENTAS VIRTUAL IDO-KONFERO INTERNACIONA SINGLA-SATURDIE. PARTOPRENEZ!
 
Nia IDO-RENKONTRO INTERNACIONA 2024 eventos en MADRID (HISPANIA) inter la 22ma e la 25ma di AGOSTO.
---
Has recibido este mensaje porque estás suscrito al grupo "LINGUO" de Grupos de Google.
Para cancelar la suscripción a este grupo y dejar de recibir sus mensajes, envía un correo electrónico a linguo+un...@googlegroups.com.

Para ver esta conversación en el sitio web, visita https://groups.google.com/d/msgid/linguo/c8c9cb9d-677e-442a-a765-47d3f7d8b506n%40googlegroups.com.

[Seth Trevaskis]

Danko, Partaka, por tua helpo e la korektigo! Wikivorto mem havas ta kom exemplo. 

[Seth Trevaskis]

Pri la diftongo:

Semblas a me ke du metodi es por la formaco di vorti: la vorto es rikonocebla od skribe od dice.

Se uzanta la unesma (rikonocebla skribe), do ni retenas la internaciona ortografio, qui inkluzas ti vokali en sucedo. 

Se uzanta la duesma (rikonocebla dice), do la ortografio chanjas por konservar la pronunco dum aliniar proxime segun Idala sono.

La Idala parol-libri skribas ke nur du diftongi es. Me ne opozas la naturala diftongo e pensas ke ta es la solvo; konservas ortografio e pronunco. Ka ta uzesas komune kande parolar? Se yes, to konfuzas pro ke la libri ne explikas tale. Li explikas la -io, -ia, edc. quale un silabo, ma me komprenas ke ta es nur la fina? Ti es anke nur i+(vokalo) o u+(vokalo), ne (vokalo)+i. Se ta es la komuna metodo do me simple ne koncias e ne savas ube lo explikesas. 

Seth

[Gilles-Philippe Morin]

Saluto, Seth!

Esas ya kazi, en qui on konservas samtempe l' ortografio e la pronunco en Ido: iodo (vice yodo), aquo (vice akuo), swichar (vice suichar), ed existas plusa kazi. Ma se tu serchus en la Idala fonti pri la diftongi «ai», «ei», «oi» edc. (e l' Idistaro serchis dum yari!) tu probable trovus nur du artikli en l' originala Progreso, skribita nek da l' Akademio nek da un de le Louis, ma tacite aprobita da Louis Couturat, la lora sekretario di l' Akademio. E ta artikli mencionas nur ta kazi, en qui la diftongo ne sequesas da plusa vokalo (exemple: fairo). Do ta du kazi ne multe helpas nia interpreto pri meioso.

Irgakaze, en la Franca ed en la Rusa, la eio ne esas diftongo. Ol pronuncesas [e.yo]. En la Rusa, la vorto esas plu o min meyoz — Igor, ka me eroras? E pro quo on ne darfus pronuncar meioso kom [me'yo.so], kad esus problemo?

Irge quante ni povus diskutar la pronunco di nia linguo, me preferas sequar la principo di la prefaci trovita en la Dictionnaire Français-Ido (1915) ed en la Vocabulaire Usuel (1938):

[L'Ido] ne contient (à la différence de l'Esperanto) que des sons faciles à prononcer pour tous les peuples: par suite, les différences de prononciation sont insignifiantes et nullement gênantes: l'expérience l'a prouvé bien des fois.

[Ido] kontenas (kontraste kun Esperanto) nur soni facile pronuncebla por omna populi: konseque, la diferi di pronunco esas sensignifika e nule jenanta: la experienco pruvis to multfoye.

Gilles-Philippe

--
EN 2024 EVENTAS VIRTUAL IDO-KONFERO INTERNACIONA SINGLA-SATURDIE. PARTOPRENEZ!
 
Nia IDO-RENKONTRO INTERNACIONA 2024 eventos en MADRID (HISPANIA) inter la 22ma e la 25ma di AGOSTO.
---
Has recibido este mensaje porque estás suscrito al grupo "LINGUO" de Grupos de Google.
Para cancelar la suscripción a este grupo y dejar de recibir sus mensajes, envía un correo electrónico a linguo+un...@googlegroups.com.

Para ver esta conversación en el sitio web, visita https://groups.google.com/d/msgid/linguo/73e363f4-06e8-4595-9d8c-31f55541e67en%40googlegroups.com.

[Seth Trevaskis]

Kara Gilles-Philippe,

Dankego por tua tota expliko! Me ne es pensinta pri lo quale e-io, nur ei-o. Irgakaze, semblas esar komuna ke ni parolas la "i" quale "y" e "u" quale "w" kande necesas ultre la exempli qui me lektis.
Me prizas ta qua tua Franca libri skribas, nam Ido ya supozesas simple e facile por la maxim. Me es sata. Me agreas kun "meioso" skribita e "me-yo-so" pronuncita.
Me juas tala diskuto; tale bona metodo por lernar detali! E la diablo es en la detali :-)

Seth

[Gilles-Philippe Morin]

Nedankinde, Seth! Dume, me serchis kazi, qui povus sustenar meioso.

Til nun me trovis du kazi interesiva.

«dioika» (androidioika, ginodioika) esas vorto en qua tri vokali intersucedas.

«hauo» anke, ma cafoye kun la litero U, qua naturale formacas diftongo kun A. 

Segun me, «hauo» esas kazo analoga sat simila por sustenar «meioso».

Gilles-Philippe

Para ver esta conversación en el sitio web, visita https://groups.google.com/d/msgid/linguo/6c65bc74-2724-40de-9a4c-a20fba1aab57n%40googlegroups.com.

[Seth Trevaskis]

Saluto Gilles-Philippe,

Me ne povas trovar irga radiki kun tri vokali intersucedanta. Se ni volas evitar tale, me ne preferas la "y" metodo ("meyos.o") nam la pronunco es la sama do ni nur agas to por semblo. Vicee me preferus la ortografio qua Partaka dicis ("mios.o"). Tamen, me pensas ke lo es aceptebla uzar "meios.o" nam lo alinias kun la fonto sono.
Merkez ke ta fonto vorto "meiosis" venas de la Greka, de qua nur poka vorti venas do es poka exempli en Ido.

Tua altro exemplo, "dioika", venas de la Latina e ultime Greka, do ta anke sustenas "meios.o". 

Do me pensas ke ni es justifikata sat.

Seth

[Gilles-Philippe Morin]

Bone, Seth! Ma «mioso» uzesez por altra koncepto, «miosis», co esas kande la pupili esas ecesive mikra (exemple pos konsumir kokaino).

Gilles-Philippe

Para ver esta conversación en el sitio web, visita https://groups.google.com/d/msgid/linguo/4af3e16c-24b2-4fe2-b8fc-f40dbd7dd0c1n%40googlegroups.com.

[Seth Trevaskis]

Ah! Me ya mislektis qua lu skribis. Mem plusa motivo por uzar "meios.o" pro ke ol signifikas altra. :-)

Seth

[LINGUO]

Semblas a me, ke ic afero esas sat difikulta, e ke ni ne-facile povos solvar ol. Tu ipsa hezitas e dubitas, kara Filipo, ka "meioso" o "meyoso". 

Oportas saveskar qualen agas ne la hispana, sed Ido. Qualen agas Ido che simila kazi? 

Ni trovis nula simila kazo, ube esas "eio" ne-mediate, ne envorte, sed enradike. (La formo "dioika" ne esas bona exemplo, nam on ne darfas skribar ol altra-maniere). 

Tamen, ni renkontrabas plura kontreexempli, ube Ido selektis "y" vice "i". Me adjuntas "sequoyo". 

Do, se ne aparos vorto tre simil a "meios.o" (eio), me pensas ke "meyoso" fitas plu bone kun Ido. 

(Omna-kaze, me pronuncus same "meioso" kam "meyoso"). 

 (Partaka) 

El dia diumenge, 3 de març del 2024 a les 17:45:28 UTC+1, gphm...@gmail.com va escriure:

[Igor Vinogradov]

Yes, Phil, tu ne eroras, en la Rusa la vorto pronuncesas 'meyoz'.
Anke me ne vidas objecioni od obstakli por pronuncar 'meioso' samamaniere.

Igor

[Gilles-Philippe Morin]

Kara Partaka,

Pri la mesajo, a qua me respondas (skribita del 4 marto 2024, pri meioso/meyoso e bezono di equivalanto «en Ido»), me tandem havas definitiva personala rezolveso, nam me ritrovis la analoga vorto, quan me longe serchis en la Raporto da Roze, ma regretinde perdabis ed obliviabis.

Samtempe kam ekologio, l'Akademio di Ido oficaligis la vorto elaioplasto, ne *elayoplasto (Raporto, pagino 18-ma). Me rimemorigesis da ta partikulara intersequo da vokali, kande me trovis la propozajo *aiono repulsita dal Akademio quik pos la duesma mondomilito.

Me do propozas, ke la vorto esez *meioso, o ke tandem on chanjez «elaioplasto» ad *elayoplasto, quale ni ja agis pri pumo/pumao, miko/mikao, edc. Semblus a me nekonvenanta havar ambe *meyoso ed elaioplasto.

Gilles-Philippe

[LINGUO]

Kara Filipo: 

Danko pro tua serchado e tua mesajo pri "meioso/meyoso" ed "elaioplasto/elayoplasto". 

Nun ni ne decidos ka kun "i" o kun "y", ma ni ne obliviez ica mesajo, nam forsan ula-die 

oportos pridecidar ica paro de vorti. Ni ne savas kad esas od aparos plusa tala vorti. 

 (Partaka) 

P.S. Ma qualen l'amiko Robert C. pronuncus "elaioplasto"? Kad "e-la-i-o-plas-to" :-) 

El dia dimarts, 22 de juliol del 2025 a les 22:40:42 UTC+2, gphm...@gmail.com va escriure:

[Igor Vinogradov]

Yes, Pako, Robert C. tote darfas pronuncar vokali en ta vorto single,

e to esos tote sequante la reguli.

Cetere, tu anke darfas pronuncar ta vorto diftongigante 'ai',

e to anke esos segun reguli.

Quoniam 'i'  ne esas acentizita l'amba varianti es admisebla.

Lo sama koncernas anke '*meioso' , me opinionas.

Parenteze, quoniam on itere paroleskas pri diftongi (ne ja oficial),

permisez a me deklamar koram vi un poemo, deklamar skribe ma expresoze :-)

Do,

Diftongiada.

Pioniri esis sat naiva
Lor selektir certena vorti
Sen konvenanta pripensado.

Ta vorti havas un traito,
Qua diferigas li de altri:
Vokalo 'i' pos ul vokalo.

Pos ta decidi lamentinda
En komuneso dil Idisti
De temp' a tempo ya sturmeskas.

Adepti prenas de gaini
Grindita lami kombatala,
E lukto startas fairoza.

Infles' veini , flu' sudoro,
Bruis' klavaro lor formaco
Di longa mesajal traini...

"Diftongi! Ic es en ordino
En nia lingui denaskala!" -
Varmege argumentas ici.

"Reguli, tamen, ne prizentas
Diftongo tala! Acentizes!" -
Respondas iti fervoroze.

Pos tempo velkas la debati
Sen ula certa rezolvuro,
Kalmesk Id-maro til next foyo.

E nur emersas ibe, hike,
la frazo: "'Y' es konsonanto,
Nul-kaze esas mi-vokalo..."

Tal-maniere on isinuas
En Ido-kapi penso pri ke
Diftongo 'ai' (same kam 'ei', 'oi' e.t.p.) es ya necesa.

PS:
Kun soni di *balalaiko
kantatre me deklamis versi
a vi, samideani mea,

Nun, me taceskas e departas
Adheme, vartas men *taigo,
nivo-amasi, vodko, ursi.

Kun diftongal(?) saluto,

sempre via Igor.

(ma, se Pako esos insistoze propulsar sua diftongi, me foriros ad-en Esperantio :-D)

[LINGUO]

Kara Igor: 

Me nur jokis, nam semblas a me, ke nek Robert C., nek irgu altra 

pronuncus "e-la-i-o-plas-to", sed "e-la-yo-plas-to". Nur roboti povus agar altre. 

Me prijoyas tua hika inspireso poezial, ma me renkontris anomalajo: 

se tu volas, ke omna versi esez 9-silaba (e ne uzar altra diftongi), 

yen ke tua unesma verso esas 10-silaba: Pi-o-ni-ri-e-sis-sat-na-i-va. 

(Me konjektas, ke tu intencis "insinuas"). 

Ne nur Pako, quale tu dicas, sed anke altra samideani, quala Gonçalo, 

Tiberio e me ipsa (Partaka :-) defensas la diftongeso natural. 

Voluntez durar poemifar, amiko! 

 (Partaka) 

P.S. Filipo prizentis "hauo" e me prizentas sendiftonga "boao". Chao! 

El dia divendres, 1 d’agost del 2025 a les 16:32:02 UTC+2, izo...@gmail.com va escriure: