monarkio/monarĥio

[noammohr]

Alia propono pri registaro:

• monarkio/monarĥio [8oa] → monarĥreg(ad)o, monarĥregno

Rimarku, ke "monarĥo" estas fundamenta, kaj "monarko" estas oficiala laŭ la 8oa.

[ro-esp]

la problemo kiun mi vidas ĉe proponoj kiaj "monarĥregado" kaj "popolregado" estas la ambigueco. El la vorto mem ne klaras ĉu la popolo/monarĥo estas reganta aú regata.

Cetere mi povas imagi regadon far la popolo kiu ne estas (liberal)demokrata, sed diktaturo far plimulto


                                                    ĝis, Ronaldo N

[Leo De Cooman]

Pri la "ambigueco" (neoficiala vorto → dusenceco) mi opinias, ke Esperanto havas bonan solvon: ĉi-okaze popolregado ‌/ popolregiĝo.  Sed ĝis nun la dua eblo estas miaopinie maltro uzata. Ekzemple; en Tekstaro.com aperas nur unufoje "regiĝ". Kaj ĉar vortaroj baziĝas sur la uzado,  "regiĝ" ne aperas en PIV. Sed tio ne malhelpu nin uzi ĝin.

Amike salutas Leo

Amike salutas Leo

Op 9/10/2025 om 03:44 schreef ro-esp:

la problemo kiun mi vidas ĉe proponoj kiaj "monarĥregado" kaj "popolregado" estas la ambigueco. El la vorto mem ne klaras ĉu la popolo/monarĥo estas reganta aú regata.

Cetere mi povas imagi regadon far la popolo kiu ne estas (liberal)demokrata, sed diktaturo far plimulto


                                                    ĝis, Ronaldo N

--
--
la vortoj, pri kiuj ni diskutas ĉi tie, estas troveblaj en la listoj ĉe:
http:// bonalingvo.info
---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "la bona lingvo" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to la-bona-lingv...@googlegroups.com.
To view this discussion visit https://groups.google.com/d/msgid/la-bona-lingvo/e33e540c-b664-42b6-bc2c-5b0f8a44a450n%40googlegroups.com.

[noammohr]

Pri la dusenceco, pri kiu komentis Ronaldo, rimarku la similajn vortojn jam en la listo:

teokratio ~ religirego
anarkio, anarĥio ~ senregeco
aŭtokratio ~ solreg(ad/ec)o
meritokratio ~ meritulrego
oligarkio ~ gruprego, kelkregado
plutokrato ~ riĉulreganto, riĉecreganto, riĉreganto

(Ni kompreneble devus aldoni "plutokratio", kaj ne ekzistas logiko pri tio, ke foje estas -o, foje -ado, foje -eco.)

Pri la dusenceco, ĉu tio estas decida problemo, aŭ ĉu oni povas akcepti tion, simile kiel oni akceptas la dusencecon de "korbato"?

Ĉu la dusenceco malpliigâs se ni uzas a-vorton: popola rego, monarĥa rego, religia rego, meritula rego, grupa rego, riĉula rego? Aŭ 

Aŭ eble pli bone -ismo: popolregismo, monarĥismo, religiregismo, meritulregismo, grupregismo, riĉulregismo?

Aŭ ĉu ŝanĝi la ordon: regpopolismo, regreligiismo, regmeritulismo, reggrupismo, regriĉulismo?

> Cetere mi povas imagi regadon far la popolo kiu ne estas (liberal)demokrata, sed diktaturo far plimulto

Nu, en Ĉinio la registaro ofte parolas pri demokratio -- kompreneble ne la liberala demokratio, pri kiu pensas ni. Ĝi havas multajn interpretojn. (La ĉina vorto estas 民主 popol-mastro.)

> ĉi-okaze popolregado ‌/ popolregiĝo
Mi ne komprenas la proponon. Ĉu demokratio = popolregigo?

[Leo De Cooman]

Noam skribis;

> ĉi-okaze popolregado ‌/ popolregiĝo
Mi ne komprenas la proponon. Ĉu demokratio = popolregigo?

La demando estas,, ĉu la popolo regas, (sin)  aŭ ĉu la popolo estas regata (de iu aŭ io)

Alivorte, Ĉu en kombino de substantiveca radiko kun verbeca radiko  la substantiveca radiko rolas kiel subjekto aŭ ĉu kiel (rekta) objekto?

Amike salutas Leo

Op 11/10/2025 om 03:20 schreef noammohr:

To view this discussion visit https://groups.google.com/d/msgid/la-bona-lingvo/1327c5cb-1660-43cf-abe2-9351981d70dan%40googlegroups.com.

[noammohr]

> Alivorte, Ĉu en kombino de substantiveca radiko kun verbeca radiko  la substantiveca radiko rolas kiel subjekto aŭ ĉu kiel (rekta) objekto?

Kun transiraj verboj, plej ofte la substantivo rolas kiel objekto, sed ne ĉiam. Mi donis ekzemplon "korbato". Aliaj estas "kuglotrafo", "fingromontro", "sunbrulo".

[Leo De Cooman]

Op 12/10/2025 om 03:29 schreef noammohr:

Kun transiraj verboj, plej ofte la substantivo rolas kiel objekto, sed ne ĉiam. Mi donis ekzemplon "korbato". Aliaj estas "kuglotrafo", "fingromontro", "sunbrulo".

Tio ŝajnas al mi manko en nia gramatiko. Ni povintus distingi inter "amasmurdo" kqj  "amasmurdiĝo" per pli severa regulo.

Amike salutas Leo