Nieuwsartikel via Omroep Gelderland over Gierzwaluw

[Jochem Kühnen]

Goedemiddag mede-Gierzwaluw-liefhebbers,

Vanochtend verscheen een artikel en podcast over de Gierzwaluw dat door een verslaggever van Omroep Gelderland onlangs bij mij thuis werd opgenomen. Het artikel werd ook via regionaal nieuws gedeeld op de website van de NOS:

https://nos.nl/regio/gelderland/artikel/645451-van-eten-tot-paren-deze-zomerse-luchtacrobaat-doet-alles-in-de-lucht

Groetjes, Jochem.

Jochem Kühnen

Kühnen-kolonie Beek-Ubbergen

www.xjochemx.nl

[Jaap Langenbach]

Hoi Jochem,

Op grond van o.a. resultaten in Utrecht zou ik particulieren niet aanmoedigen om nestkasten aan huis te hangen. Er worden erg veel fouten gemaakt en nog geen 8% raakt, ook niet na vele jaren, bezet. Slechts een enkeling slaagt erin een kolonie te stichten.

En het is ook overbodig. Via allerlei wettelijke regelingen wordt het hele land al volgehangen met kasten en stenen. Zinvoller om er voor te zorgen dat daar geen fouten worden gemaakt.

vriendelijke groet,
Jaap Langenbach
06 3849 7474
Willemstr. 38 3511 KG Utrecht
gierzwaluw.website/2025.html
   

Op zo 22 jun 2025 12:10 schreef Jochem Kühnen <hcjo...@hotmail.com>:

--
Je hebt dit bericht ontvangen omdat je bent geabonneerd op de groep 'Gierzwaluwen' van Google Groepen.
Als je je wilt afmelden bij deze groep en geen e-mails van de groep meer wilt ontvangen, stuur je een e-mail naar gierzwaluwen...@googlegroups.com.
Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/AS2PR03MB9222ED7B7515A5112A85F26BC27EA%40AS2PR03MB9222.eurprd03.prod.outlook.com om deze discussie te bekijken.

[Harm Peeters]

Hier ben ik het volstrekt mee oneens.

Die 'slechts' 8 % (wat veel!) benutting komt dus hoofdzakelijk voort uit niet-particuliere (institutionele ?) nestkasten waar zich verder niemand om bekommerd ?

92 % dus weggegooid geld. Ons geld.

Mvg,

Harm Peeters Arcen

P.S. Als particulier gierzwaluw-ondernemer zijn hier aan straatzijde van de 14 plekken schouder/schouder 14 plekken met jongen = 100%

Op zo 22 jun. 2025 15:17 schreef Jaap Langenbach <gierzwalu...@gmail.com>:

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/CAEMufw7K5%2BCdCpV5g9Hvg7C83X%3DhNvcAMNvWLF4_h2jqnwMvuQ%40mail.gmail.com om deze discussie te bekijken.

[Jaap Langenbach]

Om precies te zijn de cijfers van 2023 in Utrecht:

Particuliere kasten: 28 bezet van 402 = 6,9%

Overig , 'commercieel': 133 bezet van 1.987= 6,7%.

vriendelijke groet,
Jaap Langenbach
06 3849 7474
Willemstr. 38 3511 KG Utrecht

gierzwaluw.website/Utrech.html
   

Op zo 22 jun 2025 15:39 schreef Harm Peeters <harml...@gmail.com>:

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/CAFMJNuQCALn%2Bxxrq6DjbOC%2BZsZDgrVzoXx5_F%3DA6OEMbtAwMWg%40mail.gmail.com om deze discussie te bekijken.

[Harm Peeters]

Doen doet men toch echt iets structureel fout.

Of het interesseert niemand echt, maar dat hoort in vorige zinnetje thuis.

Mvg,

Harm Peeters Arcen

Op zo 22 jun. 2025 16:26 schreef Jaap Langenbach <gierzwalu...@gmail.com>:

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/CAEMufw6BfJqns9TO1O6BCideYTtogNWh1LsEhy9NDXTqEPj-QA%40mail.gmail.com om deze discussie te bekijken.

[Jaap Langenbach]

Sorry, het is minder ernstig. Ik berekende het % tov het aantal beschikbare kasten maar dat moet natuurlijk tov het aantal gecontroleerde kasten zijn. Dan wordt het:

Part. 28 van 389 = 7,2%

Comm. 133 van 1.751 = 7,6%.

Lees m'n laatste nieuwsbericht over wat er zoal mis gaat en waarom ik denk dat hogere percentages nog heel veel tijd nodig hebben.

Hoger bezettingspercentage kan bereikt worden door minder kasten maar van betere projectkwaliteit te realiseren.

vriendelijke groet,
Jaap Langenbach
06 3849 7474
Willemstr. 38 3511 KG Utrecht
gierzwaluw.website/2025.html
   

Op zo 22 jun 2025 16:41 schreef Harm Peeters <harml...@gmail.com>:

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/CAFMJNuRE6M6SPQLz-JKJsYM%2BrhMj1S4AWSdSLQuxL1ezgEP5ow%40mail.gmail.com om deze discussie te bekijken.

[Rick Wortelboer]

Ik kan iedereen aanraden om nestkasten aan zijn/haar/hem eigen huis op te hangen. Het moet al heel raar lopen als er echt niets in komt. Ondanks Jaap zijn tellingen, zijn prive-projecten bijna altijd succesvol. Eigen ervaring, niet van horen zeggen en niet alleen bij mij. Waar het verschil met institutionele projecten vandaan komt? Bijvoorbeeld door het wel/niet lokken met geluid. Of het wel/niet plaatsen op de meest gunstige positie van het huis. En wat ook kan: Jaap telt alle kasten en houdt geen rekening met de periode tussen plaatsen en waarneming. Terwijl prive-projecten ook wel een tragere start kunnen hebben, maar pas na een aantal jaren worden ge-evalueerd. Hier hebben we het vorig jaar in dit forum al eens over gehad. Henk Schreuder en ik kwamen met heel andere plaatjes (en conclusies) op basis van de gegevens van Jaap.

Laatste punt: telmethoden zijn tricky. Bij tellen hoor je rekening te houden met de verzadigingscurve: hoeveel nesten tel je méér als je één, twee of drie keer extra gaat tellen. Hoe dat bij de tellingen van Jaap zit, heb ik nog niet gezien of gehoord.

Kortom: Laat iedereen een gierzwaluwkast aan zijn/haar huis hangen, genieten van het actief lokken en van de terugkerende gierzwaluwen. Doe je het samen met de buren, dan versterkt dit nog eens het plezier en de samenhang in de buurt. Heel nuttig. En mocht het toch niet meteen slagen, vraag dan eens raad bij de mensen die wel succes hebben gehad met het lokken van gierzwaluwen met geluid.

Groeten,

Rick

Op zo 22 jun 2025 om 16:50 schreef Jaap Langenbach <gierzwalu...@gmail.com>:

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/CAEMufw70oYFAvMbEF8NeefzDGZqwACkGaqdBUb-HFHdxT_Ax9w%40mail.gmail.com om deze discussie te bekijken.

[Harm Peeters]

Mooi betoog Rick!

In dit verband kan ik nog wijzen op een groot onderzoek uit 2002/2004  (https://avibirds.com/wp-content/uploads/pdf/gierzwaluw3.pdf) (samenvatting).

Helaas is het Berlijnse onderzoek (vertaling door twee toenmalige GBN-leden)  niet opgenomen in de "downloads/literatuur) bij GBN ?

In het grootschalige onderzoek naar acceptatie-criteria van 1915 nestplekken werden twee criteria met "signifikant" aangeduid:  (omgekeerd evenredige bezetting! ) de afstand tot bestaande en/of verdwenen nestplekken en wel- of niet aanwezige ruwe structuur van de achtergrond (nestkastoppervlak). 

Met vriendelijke groet,

Harm Peeters Arcen

---

Van: gierzw...@googlegroups.com <gierzw...@googlegroups.com> namens Rick Wortelboer <rickwor...@gmail.com>
Verzonden: Maandag, 23 Juni, 2025 07:59
Aan: gierzw...@googlegroups.com <gierzw...@googlegroups.com>
Onderwerp: Re: [Gierzwaluwen GG] Nieuwsartikel via Omroep Gelderland over Gierzwaluw

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/CAPmS6%3DzXSqw7WDLaJn3%3DbgvGs5BxYb5F0cVEQzeyZS%2Bs9%3DLRWQ%40mail.gmail.com om deze discussie te bekijken.

[Jaap Langenbach]

Hoi Rick,

Het gaat inderdaad heel raar: in Utrecht staan ook veel heel oude projecten nog steeds leeg. Van de 71 particuliere projecten met totaal 295 kasten aan eigen woning staan 63 projecten leeg, gemiddelde leeftijd van die 63 (en 71) is 7 jaar.

35 lege projecten zijn ouder dan 10 jaar.

Ik denk trouwens dat jouw eigen project in Nijmegen een goede illustratie is van mijn stelling dat de kans op bezetting van kasten aan eigen woning  klein is (en is ongeveer gelijk aan die van institutionele projecten, althans in Utrecht).

Ondanks een deskundige projectleiding (jij), kasten bouwen, veel gepruts met lokgeluid, camerabewaking en natuurlijke broedplaatsen in de buurt waren er na 8 jaar 7 van de 16 kasten aan 13 huizen bezet in wijk Galgenveld.

Dat vind ik ook redelijk succesvol (gezien de resultaten in Utrecht) maar wie heeft al die gunstige factoren mee en de inspanningen er voor over?

Bekijk hier wat gegevens over Galgenveld (project 5 in Nijmegen):

https://gierzwaluw.website/Projecten.html#Galgenveld

Ik hoor het graag als er rare dingen staan.

Er staat ook een link naar info over resultaten van wat andere projecten met verspreide kasten aan woonhuizen.

Zie: https://gierzwaluw.website/Kunstnesten.html#spreiding .

1 geslaagd kastenproject of SMP maakt nog geen zomer !

Ik ben overigens niet somber over de huisvesting voor gierzwaluwen hoor. Ik heb alleen geprobeerd om een beeld van de Utrechtse resultaten te krijgen en ik denk (maar er zijn weinig cijfers beschikbaar) dat het elders niet veel anders is. Geen ramp, als er overal maar genoeg kasten komen, en dat gaat gebeuren, zijn er binnenkort (ik denk eigenlijk nu al) niet genoeg gierzwaluwen om het bezettingspercentage wat op te krikken.

Het gaat trouwens ook niet om het bezettingspercentage maar om voldoende nestgelegenheden voor gierzwaluwen om het broedbestand wat op peil te houden. En ik vind dus dat daarbij de 'institutionelen ' meer en betere potenties hebben dan de particulier met kasten aan huis. Ze zijn georganiseerd en makkelijk goed te instrueren en met regelgeving tot kwaliteit te bewegen.

Neemt trouwens niet weg dat exploitatie van kasten voor iedereen erg leuk kan zijn (maar voor velen dus op een teleurstelling uitloopt)  en allerlei andere leuke/nuttige bijzaken kent, maar mij gaat het om de efficiënte instandhouding van het broedbestand.

Vr. gr, Jaap Langenbach, Utrecht.

Op maandag 23 juni 2025 om 08:51:26 UTC+2 schreef harml...@gmail.com:

[Rick Wortelboer]

Dag Jaap,

De 4 kasten aan mijn oude huis in Nijmegen zijn allemaal bezet, 2 in het eerste jaar dat ze hingen. Dus dit project, evenals mijn oude huis in De Bilt met 12 bezette kasten en nog 2 bij de buren, heeft een 100% bezetting.

In het buurtproject in Nijmegen zijn de kasten aan de voorzijde (7 stuks) allemaal in gebruik geweest, dus ook 100%. Met gebruik van geluid. Een aantal mensen had andere ideeën en wilden, tegen mijn advies in, hun kast aan de achterzijde. Deze 4 kasten waren tot 2024 niet bezet. Dus deze kasten hebben geen optimale locatie en er is niet met geluid gelokt.

Succes net het berekenen van het slagingspercentage.

Groeten,

Rick

Op ma 23 jun 2025 16:44 schreef Jaap Langenbach <gierzwalu...@gmail.com>:

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/693f4023-109b-4d13-a407-87c17decf573n%40googlegroups.com om deze discussie te bekijken.

[Henk Schreuders]

Ik vind het kort door de bocht om te stellen dat de institutionele projecten meer potentie hebben dan particuliere projecten. Waarop is dat gebaseerd?

Over het algemeen besteden de particuliere liefhebbers veel zorg aan de plaatsing van kasten met vaak ook positief resultaat qua bezetting. 

Daarentegen zie ik ook de nodige slechte plaatsing bij niet-particuliere plaatsing na renovaties etc..

Verder denk ik dat de aangroei van kunstmatige nestvoorzieningen harder gaat dan een populatie meerjarig kan groeien. Dat de bezetting achterblijft is niet zo vreemd.

Tot slot, worden in Utrecht ook gegevens verzameld van de natuurlijke nestplaatsen? 

Mooi dat er nieuwe kunstnesten bij komen maar het is ook interessant inzicht te hebben in de trendontwikkeling in de verhouding bezette natuurlijke nestplaatsen tov de bezette kunstnesten. Uiteindelijk telt de ontwikkeling op populatieniveau.

Groet,

Henk Schreuders

Op ma 23 jun 2025 20:39 schreef Rick Wortelboer <rickwor...@gmail.com>:

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/CAPmS6%3Dx77igx77_R8DP77i4n7QxW5gvkagK8PKhEaq87voSQsg%40mail.gmail.com om deze discussie te bekijken.

[Harm Peeters]

Hallo allemaal,

Twee actief bewoonde mussennesten op de 'koele' noordoost zijde, onder de kantpannen van het naburige appartementengebouw (20 meter afstand van mijn kolonie.) zie foto.

Mijn vele voorbij vliegende gierzwaluwen zien er dagelijks vele malen mussen tegen de muur onder de kantpannen hangen, bij het wisselen van hun wacht. Je ziet aan het vliegpatroon van de GZ duidelijk dat het hun aandacht heeft.

Wat zou het europawijd een schat aan potentiele plekken opleveren als het verplicht zou worden om bij elk nieuw huis (met kantpannen op het noordoosten!) deze kantlaag van witte pannen te voorzien (boeiboorden en windvanen zijn ook vaak wit) een ijkmaat van 33 mm in te voeren bij bouwbedrijven (om daarmee een toegang tot 3 plekken per huis te garanderen), en de WOZ-waarde in het voordeel van de huiseigenaar met een bepaalde 'biodiversiteitsfactor' (of betere naam) te compenseren.

Met een wettelijk vastgelegd financieel voordeel zijn mensen sneller bereid om natuur te omarmen. De witte rand toont onmiskenbaar de intentie van de bewoners hetgeen in bepaalde kring statusverhogend kan werken . En mogelijk gaat er van de witte kant op den duur een signaalwerking vanuit naar de betreffende vogels (witte rand=nest). Eigenlijk heeft elke partij daar voordeel van. Witte kantpannen lijken mij voor de industrie geen huzarenstuk.

Mvg, Harm Peeters Arcen

Op ma 23 jun. 2025 22:09 schreef Henk Schreuders <ahschr...@gmail.com>:

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/CAK6Q00qYtPWnRrZeE0Ey-qMoqEQ2X0SkWyz%3D50bhdXNF7eenqA%40mail.gmail.com om deze discussie te bekijken.

[Harm Peeters]

Deze plekken vizieren mijn GZ ook aan. In wit uitgevoerd hoeft dat geheel niet lelijk te zijn.

Op di 24 jun. 2025 06:43 schreef Harm Peeters <harml...@gmail.com>:

[Harm Peeters]

oeps, boeiboorden en windVEREN natuurlijk...

---

Van: Harm Peeters <harml...@gmail.com>
Verzonden: dinsdag 24 juni 2025 06:46
Aan: Gierzwaluwen <gierzw...@googlegroups.com>

[Jaap Langenbach]

Harm, 

er wordt aan je wens gewerkt.

Min. Mona Keyzer werkt aan een verplichting voor nestgelegenheid voor gierzwaluwen, huismus en vleermuizen in alle nieuw- en verbouw in de utiliteit (bedrijven, kantoren, scholen e.d.).

Details nog onbekend.

Ondanks een aangenomen motie van de Kamer schrapt ze de voorgenomen verplichting voor woningen.

Maar in het kader van wet- en regelgeving en ook vrijwillig wordt daar ook al erg veel gedaan 

Zie bericht:

https://gierzwaluw.website/Bescherming.html#Verplicht 

vriendelijke groet,
Jaap Langenbach
Utrecht
gierzwaluw.website/2025.html
   

Op di 24 jun 2025 06:57 schreef Harm Peeters <harml...@gmail.com>:

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/AS2P195MB21080E3E4FF5294382345F6AAD78A%40AS2P195MB2108.EURP195.PROD.OUTLOOK.COM om deze discussie te bekijken.

[Harm Peeters]

Met toestemming van buren hun kantpannen even wit geschildert.

Wit is zoveel koeler (weerkaatsing) dan zwart, dat je je afvraagt welke malloten op het idee zijn gekomen om de aarde toekomstig


zwart te maken.

Op di 24 jun. 2025 06:57 schreef Harm Peeters <harml...@gmail.com>:

[Louis-Philippe Arnhem]

Dag Harm,

Die daken vormen één geheel en moeten tegenwoordig ook nog uitstekend geïsoleerd zijn. Dus de warmte wordt door straling van bovenuit opgeslorpt en geaccumuleerd door de pannen, wordt op haar beurt afgestoten door de isolatie onderaan, komt tussen de isolatie en de pannen erboven terecht en wordt verdeeld over het hele dak. Eén witte dakpan of een dakpan met een dubbeldak gaat die hitte in het gierzwaluwennest niet kunnen tegenhouden. Vergeet niet dat de gierzwaluwen echt midzomer broeden. Niet in de vroege lente waar die warmte wel een voordeel zou kunnen zijn (zoals voor Huismussen bvb). 

Tevens broeden ze niet altijd rechtstreeks onder de gierzwaluwenpan, maar kruipen ze het liefst een eind verder van de ingang. Onder een donkere pan dus. En daar wordt het 50, 60, 70 graden warm. Hittegolven komen ook meer en meer voor en één dag hitte in volle zon is genoeg om de eieren te braden of de jongen te doden. 

 

Wat de schaduwzijde betreft, dan moet je al een dak volledig op het noorden hebben én met een hoge hellingsgraad. Een dak dat schaduw krijgt van een boom of zelfs een ander hoger gebouw garandeert niet dat er nooit verandering komt in deze situatie. 

En ook met duidelijke instructies, weten we allemaal hoe het mis kan gaan in de bouw. Ook indien de bedoelingen goed zijn. Ik zou niet willen dat die pannen een soort greenwashing worden en massaal door de industrie worden verkocht als dé oplossing voor gierzwaluwen, want dat zijn ze niet.

Wat ik wel aanraad zijn oplossingen zoals Swift Bricks (VK), dat zou toch ook door diezelfde firma's kunnen aangeboden worden? 

https://www.swift-conservation.org/swift_bricks.htm 

Maar dan van de soort die aangepast is aan de normen van Nederland (EU), ik vermoed dat het VK weer andere normen en afmetingen hanteert dan wij, dat is gewoonlijk zo. 

Voor zover mijn mening hierover. Ik zou het echt spijtig vinden dat we heil zoeken in die ondingen, er kan immers veel te veel mislopen en de gierzwaluwen zijn er niet mee gediend, wel in tegendeel. Het is immers niet omdat er een koppel gierzwaluwen onder een dakpan huist, dat het broedsel gelukt / uitgevlogen is. 

En om te eindigen een anekdote. In Standdaarbuiten (NL) bestond er een kolonie (20 of 30 koppels) onder dakpannen, Anton Koenraadt heeft in zijn oude molenromp gaten aangebracht om er daar ook te lokken, nu komen ze haast niet meer onder de pannen voor. 

Zaterdag 12 juli is er trouwens een bijeenkomst ginder, iedereen die geïnteresseerd is in gierzwaluwen is welkom. 

Louis-Philippe Arnhem

Leuven, België.

Op di 24 jun 2025 om 06:46 schreef Harm Peeters <harml...@gmail.com>:

M4XRJdYEBj0MFV_92Lz-cbxWM8e3iZGj5sR_XqV0Lzw%40mail.gmail.com om deze discussie te bekijken.

[Rick Wortelboer]

Dag,

Helemaal mee eens! Vergeet die daken nu maar. Iedereen die daar wel eens temperaturen gemeten heeft, weet dat je dat niet moet doen. De daken van nu zijn niet de daken van vroeger: er is nu veel minder ventilatie onder de daken en veel meer dakpannen zijn zwart. Bij Familie Koenraedt in Standdaarbuiten broeden nu nog maar 3 gierzwaluwpaartjes onder de dakpannen, dat is een uitstervend fenomeen. Er zijn niet minder gierzwaluwen: ze zijn allemaal in de molen gaan broeden en in de inbouwkasten van Woningcorporatie Woonkwartier in de buurt (in het kader van (jawel!) een SMP).

Er zijn in Nederland al genoeg standaard gierzwaluw-nestkasten voor inbouw. Zie:

https://unitura.nl/product/gzp2-permanente-gierzwaluwkast/

https://vivarapro.nl/product/ib-gz-05-gierzwaluw-inbouw-nestkast-nieuwbouw

https://waveka.nl/product/gierzwaluw-neststeen-nr25a/

Deze voldoen aan de richtlijnen van het Kennisdocument Gierzwaluw en worden veelvuldig gebruikt bij renovatie. Daar hebben we geen S-brick voor nodig. Ik vind hem namelijk veel te klein.

Groeten,

Rick

Op dinsdag 24 juni 2025 om 10:35:01 UTC+2 schreef louis.phil...@gmail.com:

[Harm Peeters]

Louis-Philippe en Rick,

Dank voor de uitgebreide teksten.

Het is duidelijk. Ook een op noordoost gerichte dakrand wordt (tegenwoordig) soms levensgevaarlijk heet, zeker  in combinatie met de onderliggende isolatie.

Ben benieuwd of ze hier toch voor de 2 kantpannen (mussennesten) gaan kiezen of voor mijn koof met kurk.

Bij het vers gepimpte gat hing er voorgisteren meteen een aan, maar de weersverandering sinds gisteren heeft de aandrang tijdelijk gestopt.

Mvg.

Harm Peeters Arcen.

Op di 24 jun. 2025 13:26 schreef Rick Wortelboer <rickwor...@gmail.com>:

--

Je hebt dit bericht ontvangen omdat je bent geabonneerd op de groep 'Gierzwaluwen' van Google Groepen.
Als je je wilt afmelden bij deze groep en geen e-mails van de groep meer wilt ontvangen, stuur je een e-mail naar gierzwaluwen...@googlegroups.com.

Ga naar https://groups.google.com/d/msgid/gierzwaluwen/c28c5aa7-4b40-40bd-95f6-dce8f5ae16ffn%40googlegroups.com om deze discussie te bekijken.