Query on usage of nakshatra

[K.N.RAMESH]

Above is from apastamba poorva prayoga book..

Want to know is this correct?

while we follow as per dAkshAyanya:

नक्षत्रं, (नक्षति शोभां गच्छति स्थानात्स्थानान्तरं गच्छति वा । नक्ष गतौ + “अमि-नक्षियजिवधिपतिभ्योऽत्रन् ।” उणां । ३ । १०५ ।इति अत्रन् ।) मुक्ता । इति राजनिर्घण्टः । तारा ।तत्पर्य्यायः । ऋक्षम्२ भम्३ तारा४ तारका५उडु ६ । इत्यमरः । १ । ३ । २१ । तारकम् ७ ।इति शाश्वतः ॥

तारः ८ । इति व्याडिः ॥

दाक्षायण्यः । तास्तु अश्विनी १ भरणी २कृत्तिका ३ रोहिणी ४ मृगशिरः ५ आर्द्रा ६पुनर्व्वसुः ७ पुष्यः ८ अश्लेषा ९ मघा १० पूर्व्वफल्-गुनी ११ उत्तरफल्गुनी १२ हस्ता १३ चित्रा १४स्वातिः १५ विशाखा १६ अनुराधा १७ ज्येष्ठा १८मूला १९ पूर्व्वाषाढा २० उत्तराषाढा २१श्रवणा २२ धनिष्ठा २३ शतभिषा २४ पूर्व्व-भाद्रपदा २५ उत्तरभाद्रपदा २६ रेवती २७इत्यमरः ज्योतिषश्च ॥

एता अभिजिता सहअष्टाविंशतिनक्षत्राणि भवन्ति ॥

* ॥

[Mahamaho. Subrahmanyam Korada]

नमो विद्वद्भ्यः

आपस्तंब is providing the संबोधनविभक्ति in पुंलिङ्ग and स्त्रीलिङ्ग for the नक्षत्रs .  List is the same .

Useful Info :

नक्षत्रम् - नभ्राण्नपान्नवेदानासत्यानमुचिनकुलनखनपुंसकनक्षत्रनक्रनाकेषु प्रकृत्या (पा 6-3-74) -- नञ् प्रकृत्या भवति = नलोपो नञः (पा 6-3-73) न प्रवर्तते ।

काशिका - नक्षत्र - न  क्षरते क्षीयते इति वा  नक्षत्रम् । क्षियः क्षरतेर्वा क्षत्रम्  इति निपात्यते ।

माधवीयधातुवृत्तिः - नक्षत्रम् - ’नमितक्षि’ इति अत्रप्रत्ययः । ’नभ्राण्’ इत्यत्र नञ्पूर्वात् क्षरतेः क्षायतेर्वा नक्षत्रमिति निपातितम् ।

अमरः -  नक्षत्रमृक्षं भं तारा तारकाप्युडु वा स्त्रियाम्  ।

अनुराधा - राधा नाम विशाखा - तामनुसरतीति  अनुराधा ।  लोके अनुराधा । वेदे अनूराधा - अनूराधान् हविषा वर्धयन्तः (कृष्णयजुर्वेदः) - पुण्याहवाचनमन्त्रेषु ।

क्रमः - 

’ अग्निर्नः पातु कृत्तिका । नक्षत्रं  देवमिन्द्रियम् ’ ( नक्षत्रयष्टिः- कृष्णयजुर्वेदः ) -- कृत्तिका उत्तरा उतराषाढा -- रविमहादशा .....।

अश्विनीभरणीकृतिकापादः मेषः -- अश्विनी भरणी कृत्तिका रोहिणी मृगशीर्षा आर्द्रा .....।

नक्षत्रनाम -- चू चे चो ला - अश्विनी । ली लू ले लो - भरणी .....।

Since most of the नक्षत्रनाम are not attractive one can have a व्यावहारिकनाम - discussed by Nagesa in लघुमञ्जूषा ।

नक्षत्रनाम is useful for those who  do not have the knowledge of  नक्षत्रs - the पुरोहित , during any कर्म would be able to find out the जन्मनक्षत्रम् of यजमान ।

For performing an आभिचारिकहोम ( अथर्ववेद - against the enemy ) one requires the जन्मनक्षत्रम्  of the enemy |

धन्यो’स्मि

Dr.Korada Subrahmanyam

Prof of Sanskrit (Retd)

Chairman , Bharateeya Vidvat Parishat

Ph:09866110741

https://sites.google.com/view/koradeeyam/home

--
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "भारतीयविद्वत्परिषत्" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to bvparishat+...@googlegroups.com.
To view this discussion visit https://groups.google.com/d/msgid/bvparishat/CAOSP8JdqcvOunpWfUotEWLzz4Y-N2aDOQa6G1gm1uBHOYMiCfA%40mail.gmail.com.