*|| वारली चित्रकला उपक्रम - माहिती : ३१ जुलै २०१७ ||*
जोहार !
आज पर्यावरण, जैव वैविध्य, नैसर्गिक संसाधने, स्वावलंबी पणा, मानवी मूल्य जतन करून शाश्वत विकासाच्या खात्री साठी पारंपारिक ज्ञानात प्रचंड क्षमता आहे. आणि गेल्या हजारो वर्षा पासून जगभरातील आदिवासी समुदाय हे सगळे सहज दैनंदिन जीवनशैलीत प्रत्येक्ष जगतो आहे, त्याचे जतन व संवर्धन करून आपल्या ग्रहाच्या उज्वल भविष्यासाठी प्रोत्साहन देवूया !
हा एक प्रयोग आहे, आपण पण आपल्या परिसरात याहून अधिक उत्तम उपक्रम सुरु करावेत किंवा अशे उपक्रम प्रभावी करण्याकरिता हातभार लावूया. *आपल्या उर्जा/ज्ञानाचा/कौशल्याचा उपयोग समाज हिता साठी व्हावा हि प्रामाणिक इच्छा!*
या महिन्यातील काही घडामोडी आपल्या माहिती साठी उदाहरण म्हणून,
[अदिकला]
*१) एक्टिविटी :
- नोंदणीकृत भौगोलिक उपदर्शनसाठी हस्तशिल्प कार्यालयातर्फे प्रदर्शन : १८ ते २६ ऑगस्ट पर्यंत दिल्ली येथील प्रगती मैदान येथील हस्तशिल्प संग्रहालयात प्रदर्शनात वारली चित्रकलेसाठी खंबाळे येथील संजय दा पऱ्हाड आणि गंजाड येथील राजेश दा मोर सहभागी होत आहेत. (आधीच्या दिल्ली येथील प्रदर्शनाच्या वेळेसचे ४ कलाकारांचे मानधन अजूनही कलाकारांना मिळालेले नाही, त्या बद्दल चौकशी करण्यात येणार आहे)
- नोंदणीकृत भौगोलिक उपदर्शनी साठी कलाकारांना GI बद्दल मार्गदर्शन कार्यशाळा हस्तशिल्प कार्यालय आणि आयुश तर्फे आयोजित करण्यात येणार आहे
- मुंबई येथून फ्री प्रेस मधून जानवी पाल या महाराष्ट्रातील कला आणि संस्कृती जतन या विषयावर लेख "रीवायविंग महाराष्ट्र" या लेखात वारली चित्र संस्कृती बद्दल प्रतिक्रियांसाठी मुलाखत घेतली. हा लेख फ्री प्रेस जर्नल मध्ये १९ जुलै रोजी प्रकाशीत झाला आहे.
- मुंबई येथून मानस धुरू वारली पेंटिंग वर डॉक्युमेंट्री बनवत आहेत ते मुलाखती साठी संपत दा ठाणकर आणि संजय दा पऱ्हाड यांच्या मुलाखती पूर्ण केल्या आहेत.
- मुंबई येथील फ्रेड ट्रॅव्हल्स तर्फे वारली चित्रकला कार्यशाळा आयोजित करण्यासाठी चौकशी करण्यात आली आहे, ऑकटोम्बर मध्ये एक ट्रिप येणार आहे
- नेचर ट्रेल हॉटेल चेन तर्फे दाभोसा वाटरफॉल रेस्टॉरंट येथे वारली चित्रकला कार्यशाळा आयोजित करण्यासाठी चौकशी करण्यात अली आहे
- जयपूर येथील विश्वविद्यालयात आर्ट फेस्टिवल मध्ये रमेश हेंगडी सहभागी होणार होते, काही तांत्रिक कारणामुळे सहभागी होऊ शकले नाही
- माहिती साठी : अर्थ आर्ट प्रोजेक्ट २०१७ मध्ये गजनाद येथील तुषार दा वायेडा, मयूर दा वायेडा लदाख येथे सहभागी झाले होते
[Most Urgent!!] *२) वारली पेंटिंग ची पायरसी करून ट्रेडमार्क नोंदविल्याबद्दल आक्षेप नोंदविणे*
नेदरल्यांड येथील फर्स्ट टेक्नॉलॉजि या कंपनीने वारली पेंटिंग असलेले दिवे या साठी ट्रेडमार्क मिळवले आहे, मुंबई येथील बौद्धिक संपदा विभागा तर्फे प्रकाशित जनरल मध्ये सदर प्रकरण प्रकाशित केले गेले आहे (५ जून २०१७), नियमा नुसार ४ महिन्याच्या आत या विषयी आक्षेप नोंदवू शकतो.
पिढ्या ना पिढ्या जतन केलेली सदर कला आदिवासी समाजाचे पारंपरिक ज्ञान आणि बौद्धिक संपदा आहे, यावर कोणतीही संस्था/कंपनी/व्यक्ती स्वामित्व मिळवू शकत नाही. वारली चित्रकलेचे बौद्धिक संपदा कायद्या अंतर्गत भौगोलिक उपदर्शनी मध्ये नोंद हि झालेली आहे. त्या साठी आपण सदर कार्यालयात लीगल एक्स्पर्ट मार्फत आक्षेप नोंदविणार आहोत.
या विषयी शासकीय पातळीवर चर्चा व्हावी या साठी लेखी अर्ज १९ जून रोजी पाठवले आहेत : राष्ट्रीय अनुसूचित जमाती अयोग चेअरमन, सदस्य, विभागीय कार्यालय, महाराष्ट्र राज्य राज्यपाल, आदिवासी विकास मंत्री, आदिवासी विकास सचिव महाराष्ट्र व गुजरात, आदिवासी विकास कमिशनर, आदिवासी विकास अप्पर कमिशनर ठाणे, कमिशनर आदिवासी संशोधन व प्रशिक्षण संस्था महाराष्ट्र व गुजरात, प्रकल्प अधिकारी एकात्मिक आदिवासी विकास प्रकल्प डहाणू, टेक्स्टाईल मंत्री, सचिव, आयुक्त, संचालक हस्तकला विकास.
[१७ जून २०१७] *एकात्मिक आदिवासी विकास प्रकल्प* : डहाणू प्रकल्प अधिकारी आंचल गोयल (IAS) यांच्यासोबत चर्चेनंतर सप्पोर्टींग लेटर मिळाले
[१८ जून २०१७] *पालघर खासदार* : Adv. चिंतामण वनगा यांच्यासोबत सविस्तर चर्चेनंतर सँपोर्टींग लेटर मिळाले
[१९ जून २०१७] *डहाणू आमदार* : पास्कल धनारे यांच्यासोबत चर्चेनंतर सँपोर्टींग लेटर मिळाले
[२९ जून २०१७] *डहाणूचे माजी खासदार आणि आमदार* : कॉ. लहानू सिडावा कोम यांच्याशी चर्चा केल्यानंतर त्यांच्या कडून (आदिवासी प्रगती मंडळ मार्फत) सपोर्टींग लेटर मिळाले
[पालघर चे आमदार, बोईसर चे आमदार यांचे पत्र संपर्क करून घेतले जाईल]
[३० जून २०१७] *आदिवासी वारली बहू उद्देशीय विकास संस्था* :अध्यक्ष जगन्नाथ कुवर यांच्याकडून सँपोर्टींग लेटर मिळाले आणि आदिवासी विकास मंत्र्यासोबत संपर्क करून देण्यासाठी सहकार्य मिळाले
[२० जून २०१७] *आदिवासी संशोधन आणि प्रशिक्षण संस्था अहमदाबाद* : मीना आणि उपाध्ये यांच्याशी बोलणे झाल्यावर कळले सध्याचे अधिकारी निवृत्त झाल्याने नवीन अधिकारी या प्रकरणात लक्ष देणार आहॆत
[१२ जुलै २०१७] *महाराष्ट्र राज्य राज्यपाल कार्यालय* : आदिवासी विकास विभागा ला सादर प्रकरणी मार्गदर्शन करण्याचे संदेश दिले गेले आहेत
[ २० जुलै २०१७] *आदिवासी विकास विभाग मंत्रालय* : आदिवासी विकास मंत्री विष्णू सवरा यांच्याशी दीड महिने प्रयत्न केल्या नंतर संपर्क झाला, त्यांनी सहकार्य करण्याचे आश्वासन दिले
[२० जुन २०१७] *आदिवासी विकास सचिवालय* : सचिव १ महिन्याच्या सुट्टीवर असल्याचे कळविण्यात आले होते, राज्यपाल कार्यालयातील पत्रामुळे आणि मंत्र्यांचे पत्र उपसचिव लक्ष्मीकांत धोके यांनी आवश्यक सहकार्य आदिवासी विकास विभाग तसेच TRTI मार्फत केले जाईल असे कळवले, व तसेच पत्र TRTI अभ्यासासाठी पाठवले आहे. अभ्यास आणि अर्ज ड्रफटिंग साठी TRTI आवश्यक सहकार्य करेल असे कळवले आहे
[२० जून २०१७] *आदिवासी विकास आयुक्तालय नाशिक* : आयुक्त एक महिना प्रशिक्षणावर असल्याचे कार्यालयातून सांगण्यात आले
[२० जून २०१७] *आदिवासी संशोधन आणि प्रशिक्षण संस्था पुणे* : सुरवातीला संपर्क केल्यावर या विषयी अर्ज सविस्तर अभ्यास करून तपासले जाईल असे आयुक्त डॉ नरेंद्र पोयाम यांनी सांगितले होते. सचिवालयाच्या पत्र आणि स्मरणपत्रामुळे वेगाने TRTI मधून आदिवासी विकास विभाग तर्फे सहकार्य करावे असे कळवण्यात आले असून. TRTI मार्फत विचारणा करण्यात अली आणि त्यानुसार ट्रेडमार्क रजिस्टरी ला पण पत्र पाठवेल आहे. लवकरच सविस्तर अर्ज बनवण्यासाठी आयुश तर्फे अभ्यास समिती TRTI ला भेट देईल
[] *टेक्स्टाईल विभाग हँडीक्राफ्ट विकास* : मुंबई उप संचालक राजेंद्रसिंग यांनी अर्ज बद्दल चौकशी केली आणि टेक्स्टाईल समिती चे उप सचिव टी के रोऊट यांच्याशी संपर्क करण्यास कळविले
[] *टेक्स्टाईल कमिटी* : उप सचिव टी के राऊट यांच्याशी मुंबई कार्यलयात झालेल्या प्रतिनिधी सोबतच्या बैठकीत त्यांच्या कार्यालया मार्फत शक्य असणाऱ्या सहकार्याबद्दल चर्चा झाली, अर्ज बनविण्यासाठी मार्गर्दर्शन मिळवण्यासाठी त्यांनी भौगोलिक उपदर्शनी नोंदणीवेळेस ची कागदपत्रे मागवली आहेत, त्यांना ती पाठवली आहेत
[१९ जुलै] *राष्ट्रीय अनुसूचित जमाती अयोग्य* : सदस्य मायाताई इवनातें यांच्याशी संपर्क केले असता संबंधित विषयावर सहकार्य केले जाईल असे सांगितले गेले.
अहमदाबाद येथील ADV अटॉर्नी श्रुती शहा यांच्या मार्फत अर्जाचे ड्राफ्ट करून आयुश तर्फे ट्रेडमार्क कार्यालयात सादर केले जाईल
*सदर विषयीच्या बातम्या पुढील प्रमाणे प्रकाशित झाल्या आहेत*
१) सामना (१८ जुलै २०१७)
२) इंग्रजी - आफ्टरनून (२१ जुलै २०१७)
३) तरुण भारत (२२ जुलै २०१७)
४) पुण्य नगरी (२५ जुलै २०१७)
*३) आगामी महिला विशेष उपक्रम* -
परंपरागत आदिवासी समाज महिला सशक्तीकरण करिता आदर्श मानले जाते. पण सध्या बदलत चाललेल्या (इत्तारांचे अंधानुकरण) घडामोडी मुळे समाजात असलेले स्त्री चे महत्व या विषयी पुन्हा जागरूकता करण्याचे प्रयत्न होणे गरजेचे आहे. सुयीन, सवासीन, धवलेरी, कऱ्हवली, इत्यादींचे सांस्कृतिक महत्व सोबत महिलांचा सामाजिक कार्यात सहभाग, आर्थिक सशक्तीकरण या साठी एक नवीन उप्रकम चालू करतो आहोत.
ज्यांना कुणाला पिशवी शिवणे, पर्स शिवणे, वस्तूवर चित्र काढणे, कपड्यावर चित्र काढणे, कागदाच्या वस्तू बनवणे, सोंगे बनवणे, बांबूच्या वस्तू बनवणे, गवताच्या शोभिवंत वस्तू, टोपी, संगीत साहित्य, पारंपरिक खेळाचे साहित्य, ग्रीटिंग कार्ड, पत्रिका, शुभेच्छा पत्र, भिंतीवर चित्र काढणे, इत्यादी कार्याची आवड आहे आणि त्यात रोजगार करू इच्छितात अश्या निवडक ५० महिलांचा चा गट बनवून प्रायोगिक तत्वावर उपक्रम राबवणार आहोत. इच्छुकांनी त्वरित संपर्क करून नाव नोंदणी करावी.
*४) इ-मार्केट मध्ये स्पर्धा करूया*
वारली चित्र/आदिवासी कलाकृती विक्री साठी आपले स्वतःचे संकेत स्थळ आहेच (
www.warli.in ) सोबत, विविध कंपन्या सोबत केलेले करार आपल्या कलाकृती साठी अधिक प्रभावी प्रसारा साठी उपयोगात येईल यात शंका नाही-
(नोंदणी/करार पूर्ण - विक्रीसाठी तयार) : फ्लिपकार्ट, अमेझॉन, इबाय , एक्स्पोर्ट्स इंडिया , उंगली डील, पेटीएम,
ciitrade.in, Shilpakala.com,
artsofindia.com,
greatindianbasket.com,
loveknits.org,
indiakala.com,
theartbazaar.in, BuffyFish, Unexplora, Puro Kraft, हस्त वेमा. ->> यादी आणखीन वाढते आहे.
(आवश्यक निधी अभावी
lagin.in आणि
warlikala.com ई कॉमर्स वेबसाईट चे नूतनीकरण न केल्याने पोर्टल सध्या बंद आहे.) -
*५) सहकार्य आणि सहभाग*:
सदर रोजगार निर्मितीच्या उपक्रमला मजबूत करण्या साठी आपण विविध मार्गाने सहभागी होवू शकता. ओन लायीन : मार्गदर्शन, माहितीची देवाण घेवाण, नवीन आयडिया देणे, जाहिरात करणे
क्रिएटिव्हिटी : कल्पक सूचना, माहिती, प्रकल्पासाठी
तांत्रिक सहकार्य : चित्रीकरण, फोटो एडिटिंग, लिखाण, टायपिंग, भाषांतर करणे
उपक्रम सहभाग व दायित्व : प्रत्येक्ष मार्गदर्शन, उपक्रमात स्वयंसेवक म्हणून सहभागी होणे, उपक्रमाचे नेतृत्व करणे,
ग्रामीण संपर्क : नवीन कलाकारांना जोडणे, युवाना मार्गदर्शन, ग्रामीण संपर्क वाढवणे,
आर्थिक साहाय्य : वर्गणी देवून सभासद होणे, वार्षिक/मासिक स्वरुपात आयुश संचय निधी मध्ये संकलन करणे, आर्थिक सहकार्य कारानार्यासोबत संपर्क करून देणे
*६) वारली चित्रकला उपक्रम : जन सहयोग निवेदन*
आयुश तर्फे काही आत्यंतिक महत्वाच्या उपक्रमासाठी पहिल्यांदाच आर्थिक सहकार्याचे निवेदन केले होते. (१३ जुन २०१७)
- निधी प्राप्त : चेतन गुराडा (रु १५,०००), उमाशंकर भिमाजी चौधरी (रु २,५००), संजय पऱ्हाड, धाकू कडू, विजय वाडु, मंगेश कडू, सुभाष वनगा, निलेश , शिवराम गोजरा (रु १०,२००)
- भविष्यातील वारली पेंटिंग साठी इंटरनेट वरच्या ऍक्टिव्हिटी अधिक प्रभावी बनविण्या करीत सेल्स फोर्स तर्फे NGO सपोर्ट मार्फत मोफत १० यूजर्स चे लायसन्स मिळाले आहे (महिन्याची १५० डॉलर एका युसर ची फी आहे). सेल्स फोर्स वर सयद होसन आठवड्यातून १० तास, शिकागो येथून अनिल सिंग यांनी आठवड्यातून १० तास, सुजित कुंदर यांनी आयुश ला सहकार्य करण्याची तयारी दर्शविली आहे.
अधिक माहिती साठी काही लिंक्स -
Towards constructive tribal empowerment, Lets do it together!
आयुश । आदिवासी युवा शक्ती
Warli Painting is registered geographical Indication, Its Traditional knowledge and cultural Intellectual of Adivasi community!
Aim of this Initiative through Warli Painting
माती : Land – Preserve our Cultural Intellectual & Traditional Knowledge
पानी : Water – Earn competitiveness by Skill Development and promote Traditional knowledge through New technology
चावूल : Rice – Enable Artisan and Adivasi community for strengthening its sustainable economy by employment generation