Uit: De Standaard:
PARIJS - Zo’n 2500 van de zesduizend talen die de wereld rijk is lopen
het gevaar uit te sterven. Dat hebben taalkundigen donderdag gezegd
bij de presentatie van hun online atlas van bedreigde talen.
Volgens de nieuwe atlas, de derde in zijn soort en tot stand gekomen
in opdracht van de Unesco, zijn er de afgelopen drie generaties
tweehonderd talen uitgestorven en zijn er op dit moment 199 talen met
minder dan tien sprekers. Een van de laatste talen die de afgelopen
tijd uitstierven was het Eyak, waarvan de laatste spreker vorig jaar
in Alaska overleed.
Verdwijning cultureel erfgoed
'De dood van een taal leidt tot de verdwijning van vele vormen van
niet tastbaar cultureel erfgoed', zei directeur-generaal van de Unesco
Koďchiro Matsuura. Hij noemde gedichten en grappen, maar ook kennis
van de natuurlijke omgeving als voorbeeld.
Voornaamste redenen voor het verdwijnen van een taal zijn oorlogen en
de gedwongen verhuis van mensen. Talen verdwijnen ook omdat migranten
hun moedertaal achter zich laten en vervangen door de taal van hun
nieuwe heimat, als een middel om beter te integreren. Er zijn echter
ook voorbeelden van streken, zoals Australië, waar bedreigde talen
momenteel gesproken worden door jongeren, wat de hoop voedt dat die
talen zullen overleven.
Paradox
Een paradox is dat regio’s met de grootste linguďstische
verscheidenheid ook die met de meeste bedreigde talen zijn. India
(196), de VS (192), Indonesië (147), China (144), Mexico (144) en
Rusland (136) zijn de landen met de meeste bedreigde talen. In
Frankrijk zijn er dertien talen 'ernstig in gevaar', zoals het
Bretoens en het Occitaans.
De atlas stelt gebruikers in staat zelf bijdragen te leveren en te
zoeken op verschillende criteria, zoals het aantal sprekers of het
geografische taalgebied. De bedoeling van de atlas is de interesse
voor taalkunde aan te wakkeren. De Atlas laat zien dat talen overal
ter wereld verdwijnen, van de Verenigde Staten en Frankrijk tot in
Zuidelijk Afrika.
Raadpleeg de atlas:
http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=EN&pg=00136
--
Michel
Das dasadls laads me tetaas aanlalsanan das am dasmesan lad aan naaeta
saam an sa teasan da aan ammassamand da teamsaam tam ten:
ammassamands.
Les as laam samnam:
- Da a, a an a tesdan aan a.
- Da e, e, e an e tesdan aan e.
- Da d, d, d an d tesdan aan d.
- Da l, l en l tesdan aan l.
- Da m, m en m tesdan aan m.
- Da n, n en n tesdan aan n.
- Da s, s en s tesdan aan s.
- Da t, t, t en t tesdan aan t.
Tals las teess an tasmanaltemdal da ammassamandssnsamass !
> [...]
> Raadpleeg de atlas:
> http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=EN&pg=00136
Als je Nederland opvraagt, gaat het om zes talen die in gevaar
zijn. In Nederland zelf twee: West-Fries (dat zal wel Het Bildt
zijn) en 'Limburgian-Ripuarian' (nooit van gehoord).
De andere zijn:
Low Saxon (ook in NO-Nederland)
Romani (de Sinti, ook in Ned.)
West Flemish (ook in Zeeland)
Yiddish (div. Europa)
Die laatste gaat mij wel ter harte, vanwege de redelijke
verstaanbaarheid ervan, het feit dat zoveel sappige termen die we
dagelijks gebruiken ervan afkomstig zijn, en omdat die taal niet
'unsafe', maar 'definitely endangered' is. Zonde.
Vraag ik me ook af: wat wordt er in West-Friesland (NH)
gesproken?
--
<
>Uit: De Standaard:
[...]
>Paradox
>
>Een paradox is dat regio’s met de grootste linguļstische
>verscheidenheid ook die met de meeste bedreigde talen zijn.
Lijkt me niet echt een paradox, maar eerder basale statistiek.
--
Ruud Harmsen, http://rudhar.com
>Raadpleeg de atlas:
>http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=EN&pg=00136
Uit de categorie "alles heeft met alles te maken":
Ik koos voor de grap eens Portugal, maar kwam op het kaartje in Spanje
terecht, en al gauw vermoedde ik terecht dat dat was vanwege het
Asturiaans, waarvan ik al wist dat de enige 'andere' taal van
Portugal, het Mirandees van Mirando do Douro, er een dialect van is.
Er wordt trouwens ook een dialect van die taal gesproken in het
schilderachtige plaatsje Rio de Onor (hier foto's:
http://www.geografi.nu/region.php?var1=portugal_7_2733190) (en over de
grens Rihonor de Castilla, waar ik jaren geleden gelukkig toch maar
niet de veel te kleine en slecht liggende leegstaande camping heb
overgenomen). Maar dat staat er op die site niet bij. Wat er wel staat
en ik niet wist, is dat ook Mirandees/Asturiaans wordt gesproken in
Vimioso, en stom toevallig kwam ik die plaats gisteren nog tegen bij
een zwerftochtje via Google Maps or Earth of whatever, en toen dacht
ik ook al: "is dat niet waar die graaf van was, die iets had met de
vroegst bekende fadista"? En inderdaad, kijk maar op de enige
Wikipedia-pagina die ik ooit zelf gestart heb (ben?):
http://pt.wikipedia.org/wiki/A_Severa, want 212.129.222.206 ben of was
ik. En Fado is weer onverbrekelijk verbonden met de Portugese taal en
juist niet met het Asturiaans, waaraan je ziet dat alles met alles te
maken heeft, of juist niet en dat is dan ook een interessant gegeven,
als je er oog voor hebt.
> PARIJS - Zo'n 2500 van de zesduizend talen die de wereld rijk is lopen
> het gevaar uit te sterven. Dat hebben taalkundigen donderdag gezegd
> bij de presentatie van hun online atlas van bedreigde talen.
> Volgens de nieuwe atlas, de derde in zijn soort en tot stand gekomen
> in opdracht van de Unesco, zijn er de afgelopen drie generaties
> tweehonderd talen uitgestorven en zijn er op dit moment 199 talen met
> minder dan tien sprekers. Een van de laatste talen die de afgelopen
> tijd uitstierven was het Eyak, waarvan de laatste spreker vorig jaar
> in Alaska overleed.
>
> Verdwijning cultureel erfgoed
>
> 'De dood van een taal leidt tot de verdwijning van vele vormen van
> niet tastbaar cultureel erfgoed', zei directeur-generaal van de Unesco
> Koīchiro Matsuura. Hij noemde gedichten en grappen, maar ook kennis
> van de natuurlijke omgeving als voorbeeld.
Er zijn er al duizenden verdwenen,
miljoenen als je alle dialecten telt.
Wie mist ze?
Jan
Dat zou een ramp zijn voor heel wat dieren:
http://weblogs3.nrc.nl/kamagurka/
--
'n Leng afkeren
Ik heb al nooit begrepen wat we met meer dan een taal moeten. Een aap uit
Uruzgan verstaat een aap uit Montevideo toch ook? En een krokodil uit Down
Under verstaat een krokodil uit Artis toch ook prima? En dat zonder cursus,
tolk, of wat dan ook! En dan noemen ze de mens een homo sapiens!
Sorry hoor, maar wie is er hier eigenlijk sapiens?
--
--
P@ndabear, eats shoots and leaves
Effe tijd over? http://artsandlettersdaily.com/
> "Michel Martens" <metrisc...@yahoo.com> schreef in bericht
> news:pcnrp4dl7mhd14dnj...@4ax.com...
>>
>>
>> Uit: De Standaard:
>>
>> PARIJS - Zo'n 2500 van de zesduizend talen die de wereld rijk is lopen
>> het gevaar uit te sterven.
>
> Ik heb al nooit begrepen wat we met meer dan een taal moeten. Een aap
> uit Uruzgan verstaat een aap uit Montevideo toch ook? En een krokodil
> uit Down Under verstaat een krokodil uit Artis toch ook prima? En dat
> zonder cursus, tolk, of wat dan ook! En dan noemen ze de mens een homo
> sapiens! Sorry hoor, maar wie is er hier eigenlijk sapiens?
Ge slaat kwink ??
--
Groet, salut, Wim.
Als het doel slechts eten en wippen is kan met zeer basale
communicatie worden volstaan.
-p
> Vraag ik me ook af: wat wordt er in West-Friesland (NH)
> gesproken?
West-Fries dialect.
Het is een beetje verwarrend. Wat de linguļsten van de Unesco 'West
Frisian' noemen heet bij ons gewoon Fries. Wat wij 'Oost-Fries' noemen
heet bij de Unesco 'Saterlandic'. Verder onderscheidt de Unesco ook nog
'North Frisian'.
Verder lijkt het me onzin dat het Kölsch als streektaal wordt gezien die
ook in Nederland wordt gesproken.
Ze hebben bij de Unesco duidelijk moeite met het in het Engels vertalen
van de namen van de streektalen zoals die bestaan in de landen waar die
talen gesproken worden.
Toch niet zo vreemd. Het Keulse dialect behoort namelijk tot het
Ripuarisch, en op dit Duitse dialectkaartje
http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Datei:Deutsche_Dialekte.PNG&filetimestamp=20080406120009
is te zien dat die taal (dialectengroep) ook in een hoekje van
Nederlands Limburg wordt gesproken. Dat is namelijk het geval bij
Kerkrade:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Kerkraads
> Raadpleeg de atlas:
> http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=EN&pg=00136
Westflemish: ze neem ov ze streektaal staat in het engels en frans vermeld
maar niet in het vlaams of ze streektaal. Idem voor walloon. Hoe doen ze het
om deze groep eruit te pikken, en bvb niet iestflemish of brabants. All but
extinct Brussels ligt meer voor de hand, maar niet voor het grijpen in zo'n
atlas.
http://nl.wikipedia.org/wiki/West-Fries_(dialectgroep)
--
Vriendelijke groet,
Simon Brouwer.
Ik mis in het lijstje ook het in kritieke staat verkerende Schiermonnikoogs.
Van sommige vogelsoorten is de "gesproken taal" bestudeerd en ook in de
vogelwereld zouden er taalverschillen/dialecten bestaan.
Ja, en van het Griends is ook al jaren niet meer vernomen..
--
Groet, salut, Wim.
Om nog maar te zwijgen over het Bosplaats en het Rottumerplaats.
En, het Noorderhaaks ...
--
Groet, salut, Wim.
En recentelijk het Tiengemetens.
[knip]
> > >> > Ik mis in het lijstje ook het in kritieke staat verkerende
> > >> > Schiermonnikoogs.
wim@verweg? Jij ook een?
> > >> Ja, en van het Griends is ook al jaren niet meer vernomen..
Da's twee.
iMark?
> > > Om nog maar te zwijgen over het Bosplaats en het Rottumerplaats.
Da's drie.
wim@verweg?
> > En, het Noorderhaaks ...
Da's vier.
iMark?
> En recentelijk het Tiengemetens.
Da's vijf.
wim@verweg?
wim@verweg, jij bent.
--
<
<knip zijlijngetrol>
Trol Buster
Straks het IJburgs...
--
Groet, salut, Wim.
Het Zijlijns kent nog één gebruiker.
Exact!
P@andabear
>Wim van Bemmel:
>> Straks het IJburgs...
>
>Het Zijlijns kent nog één gebruiker.
Koester die dan maar.
Ik ben geen fan van dat zijnlijns. Het is mij te verwant aan het
Adderaandeborsts.
User-Agent: MacSOUP/2.8.2 (unregistered)
[knip]
--
<
> > Straks het IJburgs...
"Ik zoek geen ruzie." (pe)
"Iedere keer als ik reageer is er een aanval voorafgegaan." (pe)
--
<
Zie ook http://fy.wikipedia.org/wiki/West-Frysk.
Te oordelen aan alle teksten die dezer dagen in de carnavalsoptochten aan je
voorbij trekken (en die ook elders te zien zijn waar carnaval wordt
gevierd), komer er dezer dagen alleen maar talen bij! :-)
> >> Vraag ik me ook af: wat wordt er in West-Friesland (NH)
> >> gesproken?
> > http://nl.wikipedia.org/wiki/West-Fries_(dialectgroep)
> Zie ook http://fy.wikipedia.org/wiki/West-Frysk.
Beiden dank. In neem aan dat het 'West Frisian' van de Unesco dan
inderdaad, zoals iMark schrijft, het Fries betreft van 'the
province of Friesland and the western parts of the province of
Groningen' en niet, zoals ik dacht, van Het Bildt (waar Bildts
wordt gesproken, zo lees ik in Wiki).
--
<
In Nederland bestaan slechts 2 autochtone talen: Nederlands (West-
Nederfrankisch) en (Westerlauwers) Fries. De rest is onzin. Het Fries
eigenlijk een restant van het Angelsaksisch op het continent, en het
zg. Saksisch is oorsponkelijk gewoon Frankisch. Zo kan ik ook aan veel
verdwijnende talen komen zeg :)
--
rvm
Fries is geen taal, maar een dialect, zoals er wel meer zijn.
--
Wie alles begrijpt, die alles vergeeft...
____________________
>> NIGHTWATCHER <<
¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
>In Nederland bestaan slechts 2 autochtone talen: Nederlands (West-
>Nederfrankisch) en (Westerlauwers) Fries. De rest is onzin.
Dialecten bestaan.
>Het Fries
>eigenlijk een restant van het Angelsaksisch op het continent,
Niet een restant van, wel ermee verwant.
>en het zg. Saksisch is oorsponkelijk gewoon Frankisch.
Quatsch.
>Fries is geen taal, maar een dialect, zoals er wel meer zijn.
Kwatsj.
De Friese taal bestaat uit meer dan één dialect, ja, maar is wel bij
meer talen zo.
> Fries is geen taal, maar een dialect, zoals er wel meer zijn.
Waarop baseer je dat?
Bij mijn weten is onder taalkundigen de opvatting algemeen dat Fries een
afzonderlijke taal is.
Die waren er al, zij het gewoonlijk latent. Ze vallen nu
op doordat ze één keer per jaar worden gelucht. :-)
-p
Alleen in Friesland zijn volgens de archeoloog Van Geffen (brand-)
sporen van immigratie uit de Volksverhuizingstijd, dit waren (Angel-)
Saksen. In de Midlands (Engeland) zijn ook veel z.g. Friezen terecht
gekomen, gezien de plaatsnamen op fri- en fre-. In Oost-Nederland zijn
geen sporen van nieuwkomers aangetroffen, wel een trek van de Franken
aldaar naar het zuiden (Limburg). Dat "Saksische" van Oost-Nederland
is een mythe; de enig Saksen in Nederland zijn de Friezen. De rest
zijn Frankisch. Wel is er latere invloed van het bisdom Munster.
--
rvm
>Alleen in Friesland zijn volgens de archeoloog Van Geffen (brand-)
>sporen van immigratie uit de Volksverhuizingstijd, dit waren (Angel-)
>Saksen. In de Midlands (Engeland) zijn ook veel z.g. Friezen terecht
>gekomen, gezien de plaatsnamen op fri- en fre-. In Oost-Nederland zijn
>geen sporen van nieuwkomers aangetroffen, wel een trek van de Franken
>aldaar naar het zuiden (Limburg). Dat "Saksische" van Oost-Nederland
>is een mythe; de enig Saksen in Nederland zijn de Friezen. De rest
>zijn Frankisch. Wel is er latere invloed van het bisdom Munster.
1) Verwar je niet etniciteit met dialect? Die twee stemmen lang niet
altijd overeen. De meeste Turkstaligen bijvoorbeeld zijn etnisch
Grieken.
2) Het verschil tussen Frankische en Saksische dialecten (en accenten
in het gewone Nederlands) is ook nu nog heel goed te horen. Toevallig
heb ik jarenlang zowat pal op de taalgrens gewoond, en pas later
(dankzij wat ik in o.a. nl.taal las) begreep ik waarom sommige mensen
minder aangenaam (want Frankisch) klonken en anderen prettiger (want
Saksisch).
Neem bijvoorveeld een accent uit Nijmegen of Arnhem, en een uit
Doetinchem of Twente, dan weet je wat ik bedoel.
Wat ik stelde is zowel afgedekt door de archeologie als door de
naamkunde. Dus wat wil je nog meer?
--
rvm
> "NachtWacht" schreef:
>
> > Fries is geen taal, maar een dialect, zoals er wel meer zijn.
>
> Waarop baseer je dat?
>
> Bij mijn weten is onder taalkundigen de opvatting algemeen dat Fries een
> afzonderlijke taal is.
Het valt echter niet onder de eenvoudigste definitie van wat een taal
is: een dialect met een eigen leger. Hoewel het dat in het verleden
natuurlijk wel gehad heeft.
Ja, 1200 jaar geleden hebben ze nog een zendeling doodgeknuppeld.
Bij Dokkum. Maar gelukkig schijnt die toen al heilig geweest te zijn.
Pas op met die Friezen ! En vooral met die grote Pier. Zelf noemen ze hem
Grutte, maar dat zal wel het lokale dialekt zijn.
Pas ook op voor hun lange tenen, die bij of tussen hun oren zitten, en al
knellen als je dialekt zegt.
Verder aardig volk die Friezen, ik ben wel eens grotelijks door een van
hen belazerd, en door een ander, een taxichauffeur uit Snits, er weer uit
geholpen.
--
Groet, salut, Wim.
Het Bildts heeft wel Friese invloeden, maar moet worden gezien als een
variant van het Nederlands (en dialectisch een vorm van het Hollands).
Waarschijnlijk komt dat doordat het gebied is ontgonnen door "immigranten"
uit het Land van Altena (tegenwoordig in Noord-Brabant, maar indertijd
behorend tot Holland). De plaatsnaam Nij Altoenoa verwijst daar nog naar. En
elk dorp vormde indertijd een katholieke parochie, wat terug te vinden is in
de plaatsnamen Sint-Annaparochie, Vrouwenparochie en Sint-Jacobiparochie.
Ook Mariaverschijningen zijn er niet vreemd: http://www.mariaterbildt.tk/.
De bebouwdekomborden zijn er tweetalig, maar niet Nederlands en Fries, maar
Nederlands en Bildts!
Alleen in het dorp Minnertsga wordt geen Bildts gesproken, maar Fries. Dat
dorp is pas recentelijk, in 1984, tot de gemeente Het Bildt gaan behoren,
door gemeentelijke herindeling.
>Uit: De Standaard:
>
>PARIJS - Zo’n 2500 van de zesduizend talen die de wereld rijk is lopen
>het gevaar uit te sterven. [...]
En voor de computertalen is de situatie nog schrijnender.
Computertaalgeschiedenis wordt nog als hobby beschouwd.
Een sterk vereenvoudigd overzicht:
http://www.digibarn.com/collections/posters/tongues/
Gelukkig is er HOPL:
dat momenteel beweert 8512 talen te boekstaven.
De taal waar ik op afgestudeerd ben zit er alvast *niet* bij.
--
Reinier
Heb je het boek "Een Uytland gheheten Bil" gelezen?
Echt een aanrader!
-p
Gelukkig maar. Je zal toch in een ééntalige regio zitten en ineens is
je taal uitgestorven.
Gelukkig dan maar dat je dat dan niet merkt.
--
rvm
Geen nood. Dan behelpen we ons met oerkreten, geen mens die het
verschil zal merken. Behalve dan in de foebelstadujons, daar zal alles
veel beschaafder klinken.
--
Michel
[...]
> Vraag ik me ook af: wat wordt er in West-Friesland (NH)
> gesproken?
West-Fries en algemeen Nederlands.
Nieckq
Gefeliciteerd met dit antwoord na 24 dagen. Het antwoord was inmiddels
al gegeven.
Te druk met schelden om de draden fatsoenlijk te lezen?
Mosterd na de maaltijd Buster