Misantropische milieubeweging
Henk vd Riet
over de misantropie van de milieubeweging.
door Wybren Verstegen en Jaap Hanekamp
In NRC Handelsblad van 11 en 12 mei gispt goeroe Wouter van Dieren de
zijns inziens in gang zijnde demonisering van de milieubeweging. Hij
ontkent dat de moordenaar van Fortuyn een milieuactivist is met het
argument: “In een zelfportret op een website beschrijft de m an zich als
een dierenbeschermer met een voorkeur voor de activiteiten van groepen
als het dierenbevrijdingsfront, een vleugel die met het milieu niet veel
te maken heeft en soms agressief is.
Maar het kwaad is al geschied [...]”.
In meer dan dertig jaar milieubeweging, zo vervolgt Van Dieren, “is
steeds sprake geweest van zowel overleg als escalatie. In de jaren
zeventig reageerden aangevallen partijen, zoals de chemische bedrijfstak
en de kernindustrie, met forse agressie. [...] Honderden geweldloze
activisten werden opgepakt, opgesloten en veroordeeld; hard optreden van
de zijde van het establishment was eerder regel dan uitzondering.
De milieubeweging heeft daarop met groeiende professionalisering
gereageerd, maar niet kunnen verhinderen dat de agressie aan de rand is
geëscaleerd.”
In het begin van de jaren negentig, aldus nog steeds Wouter van Dieren,
“werden veel groene organisaties geconfronteerd met een infiltratie van
incompetentie en blinde radicaliteit. Het was verbazend om te zien hoe
weinig men wist van de wetten van het activisme, zoals die met name door
Gandhi zijn geformuleerd. [...] Ten eerste: er moet een mandaat zijn.
[...] Ten tweede: de gebruikte gegevens moeten vlekkeloos zijn. [...] De
derde conditie van Gandhi is geweldloosheid: wie geweld gebruikt,
verliest het mandaat, het recht van spreken en dus het conflict.”
Wij, schrijvers van dit artkel, vinden dat Wouter van Dieren zich
bedient van sofismen: spitsvondige, maar geen steekhoudende
redeneringen. Beter ware het, ons inziens, als de milieubeweging, de
vergrijsde goeroe voorop, aan enig kritisch zelfonderzoek zou gaan doen.
Zie hun commentaar hieronder.
Sofismen.
Wouter van Dieren neemt de milieubeweging in bescherming nu zij in
verband wordt gebracht met de moord op Pim Fortuyn. Maar de verdachte is
een actief lid van de Vereniging Milieu-Offensief. Dat is géén
dierenbeschermingsorganisatie, zoals Van Dieren zeer goed weet, maar een
milieuorganisatie, die bijvoorbeeld ook samenwerkt met het grotere
Milieudefensie. Wat Wouter van Dieren zegt, komt hierop neer: ware
milieuactivisten plegen geen moorden, dus is de verdachte geen
milieuactivist. Hij had net zo goed kunnen zeggen dat homo’s niet rechts
zijn en dat Pim Fortuyn dus niet homoseksueel was, of dat de verdachte
geen Nederlander is omdat Nederlanders geen politieke moorden plegen.
Na dit fraaie sofisme plaatst Wouter van Dieren de milieubeweging met
een pathetisch gebaar in een dubbele martelaarsrol: eerst met een
opsomming van het leed dat de beweging in de afgelopen decennia is
aangedaan, daarna met een verwijt aan geïnfiltreerde incompetente lieden
die Gandhi’s wetten van het activisme niet kennen en daardoor de
milieubeweging een slechte naam zouden hebben gegeven. Vervolgens wordt
herhaald dat de verdachte een fanatieke dierenbeschermer is, en die lui
zitten nu eenmaal dichter tegen het geweld aan dan de milieubeweging.
Het eerste probleem met de visie van Van Dieren is al gemeld: Volkert
van der G. was tot voor kort een volhardende medewerker van een
fatsoenlijk lijkende milieuorganisatie, en niet alleen een fanatieke
dierenbeschermer. Het tweede probleem is dat Wouter van Dieren, in zijn
angst de zwarte piet toegeschoven te krijgen, op zijn beurt wijst naar
de radicalen in de dierenbescherming. Dat is laf, oncollegiaal en
bovendien nog onwaar ook. Er zijn immers ook dierenbeschermers die de
‘wetten van het activisme’ uitstekend beheersen en desalniettemin
duidelijk zéér radicaal zijn.
Bovendien is er in de praktijk helemaal geen scherp onderscheid te maken
tussen (radicale) dieren- en milieubeschermers. De milieubeweging
ageert al jaren tegen het dieronvriendelijke karakter van de
bio-industrie en de idealistische advocaat van de verdachte is een
oud-directeur van Greenpeace: ons kent ons
Misantropie en absolutisme.
Wie de achtergrond van de moord op Fortuyn daadwerkelijk wil
doorgronden, moet vaststellen dat er BINNEN DE MILIEUBEWEGING mensen
zijn die, hun professionaliteit ten spijt, ideologisch op drift zijn
geraakt. Decennialang heeft de milieubeweging het er bij de achterban
ingehamerd dat dieren, milieu en natuur rücksichtslos worden geofferd
aan het materialisme. Dit misantropische doemdenken verheft natuur- en
milieubescherming automatisch tot een absolute prioriteit die in haar
uiterste consequentie compromisloos is. Deze belangrijke ideologische
component in het milieudenken vloekt met de democratische beginselen
van de Westerse wereld, waarin immers prioriteiten door de kiezers
worden vastgesteld.
Een politicus als Pim Fortuyn, die milieuproblemen nauwelijks serieus
nam, is daarom bij grote verkiezingswinst een reëel gevaar voor de
milieubeweging; hij kan haar macht en verworvenheden daadwerkelijk
terugdraaien of zelfs breken. Dit nu is vanuit de perceptie dat natuur
en milieu onherstelbaar verloederen, onduldbaar. Het behoort dus zeker
tot de mogelijkheden dat deze wijze van denken heeft geleid tot de
gewelddadige actie tegen de politicus Fortuyn; een moord die de
Nederlandse democratie op haar grondvesten doet trillen.
De-programmering vereist.
De uiteenzetting van Wouter van Dieren miskent dus de bijdrage die de
milieubeweging zelf heeft geleverd aan de ideologische radicalisering
bij sommigen in de beweging. Die zijn meer gebaat bij een ideologische
‘de-programmering’, die hen weer op het spoor van de hoop en de
humaniteit zet, dan bij een vrijblijvende verkettering.
Dit artikel is eerder gepubliceerd in het blad SPIL:
http://www.platteland-in-perspectief.nl/
Bron: http://www.stichting-han.nl/nieuwsbrief/index.html
(nieuwsbrief no 2 - november 2002 (pdf 742 kb) )
--
Henk.
ĄNo Pasaran! (100% AB)
"Henk vd Riet" <hvd...@flevonut.invalid> wrote in message
Tot zover, okee. Van Dieren probeert, afgaande op deze informatie,
afstand te nemen van de dierenrechtenbewegingen.
> Misantropie en absolutisme.
> Wie de achtergrond van de moord op Fortuyn daadwerkelijk wil
> doorgronden, moet vaststellen dat er BINNEN DE MILIEUBEWEGING mensen
> zijn die, hun professionaliteit ten spijt, ideologisch op drift zijn
> geraakt. Decennialang heeft de milieubeweging het er bij de
achterban
> ingehamerd dat dieren, milieu en natuur rücksichtslos worden
geofferd
> aan het materialisme. Dit misantropische doemdenken verheft natuur-
en
> milieubescherming automatisch tot een absolute prioriteit die in
haar
> uiterste consequentie compromisloos is.
Maar dan dit. Kun je dit niet roepen voor pak 'm beet elke vorm van
ideologie, (ook als die in non-ideologische vorm is gegoten)?
Compromisloosheid heeft geen direct verband met de ideologie, zoals
hier wordt gesuggereerd.
Deze belangrijke ideologische
> component in het milieudenken vloekt met de democratische beginselen
> van de Westerse wereld, waarin immers prioriteiten door de kiezers
> worden vastgesteld.
Dit is driewerf onzin.
1) Mysantropie komt bij een enkeling in de milieubeweging zeker voor,
maar is zeker geen leidend beginsel. Eco-anarchisten zien bijvoorbeeld
de oorzaak van milieuvernietiging eerder als een uitvloeisel van
hierarchische denkconcepten over de mens in de maatschappij, zoals via
het christendom in het kapitalisme tot opperste waanzin is veredeld:
het specicisme of de hierarchische verhouding tussen mens en natuur.
<<< Bookchin [een Amerikaanse eco-anarchistische filosoof] argues that
"the conflict between humanity and nature is an extension of the
conflict between human and human. Unless the ecology movement
encompasses the problem of domination in all its aspects, it will
contribute nothing toward eliminating the root causes of the
ecological
crisis of our time. If the ecology movement stops at mere reformism in
pollution and conservation control - at mere 'environmentalism' -
without dealing radically with the need for an expanded concept of
revolution, it will merely serve as a safety value for the existing
system of natural and human exploitation." [Ibid., p. 43]
Since capitalism is the vehicle through which the psychology of
domination finds its most ecologically destructive outlet, most
eco-anarchists give the highest priority to dismantling capitalism.
"Literally, the system in its endless devouring of nature will reduce
the entire biosphere to the fragile simplicity of our desert and
arctic
biomes. We will be reversing the process of organic evolution which
has
differentiated flora and fauna into increasingly complex forms and
relationships, thereby creating a simpler and less stable world of
life.
The consequences of this appalling regression are predictable enough
in
the long run -- the biosphere will become so fragile that it will
eventually collapse from the standpoint human survival needs and
remove
the organic preconditions for human life. That this will eventuate
from
a society based on production for the sake of production is . .
.merely
a matter of time, although when it will occur is impossible to
predict."
[Ibid., p. 68]
It's important to stress that capitalism must be eliminated because it
cannot reform itself so as to become "environment friendly," contrary
to
the claims of so-called "green" capitalists. This is because
"[c]apitalism not only validates precapitalist notions of the
domination
of nature, . . . it turns the plunder of nature into society's law of
life. To quibble with this kind of system about its values, to try to
frighten it with visions about the consequences of growth is to
quarrel
with its very metabolism. One might more easily persuade a green plant
to desist from photosynthesis than to ask the bourgeois economy to
desist from capital accumulation." [Ibid., p. 66] >>>
2) Prioriteiten worden niet door de kiezers, immers meer responsieve
consumenten, maar door de politieke elites gesteld. Zij rivaliseren
met elkaar op de kiezersmarkt om de absolute regeringsmacht, zeg maar
gerust dictatoriale prioriteitenstelling. De poging de positieve
connotatie van het woord "democratisch" weg te halen bij de
dierenrechten- of milieubeweging faalt hier dus.
3) Het hangt dus sterk af van het democratiebeginsel wat er wordt
aangehangen of een middel of methode als "democratisch" gepamperd kan
worden. Indien het principe van autonomie als leidraad wordt genomen
in plaats van de hier toch meer gesuggereerde dictatuur van de
meerderheid, dan valt ook dit deel van het betoog in het water.
Je kan als individu hamdelen op basis van een eigen moraal die geheel
consistent is met andere beginselen zoals democratie, geweldloosheid
en a-mysantropie.
> Een politicus als Pim Fortuyn, die milieuproblemen nauwelijks
serieus
> nam, is daarom bij grote verkiezingswinst een reëel gevaar voor de
> milieubeweging; hij kan haar macht en verworvenheden daadwerkelijk
> terugdraaien of zelfs breken.
Niet erg democratisch, maar meer als een gekozen dictator?
Dit nu is vanuit de perceptie dat natuur
> en milieu onherstelbaar verloederen, onduldbaar. Het behoort dus
zeker
> tot de mogelijkheden dat deze wijze van denken heeft geleid tot de
> gewelddadige actie tegen de politicus Fortuyn;
Bij een individu zou dat kunnen, zeker. Maar nogmaals: je toont geen
logisch verband aan dat dat per se zou moeten voortkomen uit de logica
van de milieu- of dierenbeschermingsbewegingen. Elk individu kan zijn
moraal boven het leven van een ander stellen. En juist iemand die
dierenrechten gelijk acht aan mensenrechten en tegen bio-industrie is
omdat dat dierenmoord is, begaat met moord een ideologische miskleun
die inconsistent is met de idealen en rechtvaardigheidsprincipes van
de beweging.
een moord die de
> Nederlandse democratie op haar grondvesten doet trillen.
Beetje pathetisch hoor ...
> De-programmering vereist.
> De uiteenzetting van Wouter van Dieren miskent dus de bijdrage die
de
> milieubeweging zelf heeft geleverd aan de ideologische
radicalisering
> bij sommigen in de beweging. Die zijn meer gebaat bij een
ideologische
> ‘de-programmering’, die hen weer op het spoor van de hoop en de
> humaniteit zet, dan bij een vrijblijvende verkettering.
> Dit artikel is eerder gepubliceerd in het blad SPIL:
> http://www.platteland-in-perspectief.nl/
Die rechtse boerenlobby?
--
*Dat* is 'onkruid', wijzen de giftige rechtse overwoekerende
groeistuipstruiken ...
Henk vd Riet
> "Henk vd Riet" <hvd...@flevonut.invalid> wrote in message
>
> Tot zover, okee. Van Dieren probeert, afgaande op deze informatie,
> afstand te nemen van de dierenrechtenbewegingen.
>
>> Misantropie en absolutisme.
>> Wie de achtergrond van de moord op Fortuyn daadwerkelijk wil
>> doorgronden, moet vaststellen dat er BINNEN DE MILIEUBEWEGING mensen
>> zijn die, hun professionaliteit ten spijt, ideologisch op drift zijn
>> geraakt. Decennialang heeft de milieubeweging het er bij de
>> achterban ingehamerd dat dieren, milieu en natuur rücksichtslos worden
>> geofferd aan het materialisme. Dit misantropische doemdenken verheft
>> natuur- en milieubescherming automatisch tot een absolute prioriteit
>> die in haar uiterste consequentie compromisloos is.
>
> Maar dan dit. Kun je dit niet roepen voor pak 'm beet elke vorm van
> ideologie, (ook als die in non-ideologische vorm is gegoten)?
Zeker. Maar is dat hier terzake?
> Compromisloosheid heeft geen direct verband met de ideologie, zoals
> hier wordt gesuggereerd.
Tot je dienst, maar je hoeft maar een enkele extremist/fundamentalist
uit die beweging te hebben die bereid is z'n nek uit te steken om 'de
wereld te redden' en je hebt te maken met 'de uiterste consequentie'...
>> Deze belangrijke ideologische
>> component in het milieudenken vloekt met de democratische beginselen
>> van de Westerse wereld, waarin immers prioriteiten door de kiezers
>> worden vastgesteld.
>
> Dit is driewerf onzin.
>
> 1) Mysantropie komt bij een enkeling in de milieubeweging zeker voor,
> maar is zeker geen leidend beginsel.
We hebben het hier niet over leidende beginselen, maar gewoon over
oorzaak en gevolg. V. was ideologisch op drift.
En vedrer zien milieuactivisten de mens als aanstichter/schuldige van
alle kwaad op het gebied van natuur- en milieuschade, je hoeft er zelfs
geen activist voor te zijn, elke milieufreak heeft die overtuiging.
> Eco-anarchisten zien bijvoorbeeld
> de oorzaak van milieuvernietiging eerder als een uitvloeisel van
> hierarchische denkconcepten over de mens in de maatschappij, zoals via
> het christendom in het kapitalisme tot opperste waanzin is veredeld:
> het specicisme of de hierarchische verhouding tussen mens en natuur.
>
[knip intellectueel stuk text, waar ik geen touw aan vast kan knopen]
> 2) Prioriteiten worden niet door de kiezers, immers meer responsieve
> consumenten, maar door de politieke elites gesteld. Zij rivaliseren
> met elkaar op de kiezersmarkt om de absolute regeringsmacht, zeg maar
> gerust dictatoriale prioriteitenstelling. De poging de positieve
> connotatie van het woord "democratisch" weg te halen bij de
> dierenrechten- of milieubeweging faalt hier dus.
'Elite'...'absolute'...'dictatoriale' ???
Waarom is onze politiek dan altijd een zaak van compromissen? Leg dat
eens uit.
> 3) Het hangt dus sterk af van het democratiebeginsel wat er wordt
> aangehangen of een middel of methode als "democratisch" gepamperd kan
> worden. Indien het principe van autonomie als leidraad wordt genomen
> in plaats van de hier toch meer gesuggereerde dictatuur van de
> meerderheid, dan valt ook dit deel van het betoog in het water.
Ik heb niet zo'n negatieve gevoel bij het begrip 'democratie', maar dat
is een verschil van mening, waar we het toch niet eens over worden.
[...]
>> nam, is daarom bij grote verkiezingswinst een reëel gevaar voor de
>> milieubeweging; hij kan haar macht en verworvenheden daadwerkelijk
>> terugdraaien of zelfs breken.
>
> Niet erg democratisch, maar meer als een gekozen dictator?
Vraag het aan V. ;-)
>> Dit nu is vanuit de perceptie dat natuur en milieu onherstelbaar
>> verloederen, onduldbaar. Het behoort dus zeker tot de mogelijkheden
>> dat deze wijze van denken heeft geleid tot de
>> gewelddadige actie tegen de politicus Fortuyn;
> Bij een individu zou dat kunnen, zeker. Maar nogmaals: je toont geen
> logisch verband aan dat dat per se zou moeten voortkomen uit de logica
> van de milieu- of dierenbeschermingsbewegingen.
Mee eens, maar z'n omgeving is debet aan het hele gebeuren omdat het z'n
ogen sloot voor z'n extreme standpunten en gedrag. Nooit is hij tot de
orde geroepen.
Je overtuigt me niet met dit theoretisch verhaal, integendeel, je
redeneert vanuit algemene kennis, maar wilt niet ingaan op de feiten.
En natuurlijk verlies ik deze discussie, want tegen een 'Ernst Naber, de
intellectueel' in hoogst eigen persoon is geen beginnen aan.
Waarom maak je je niet verdienstelijk in de landelijke politiek? Of doe
je dat al? Als secondant van Famke of Jan? ;-)
> Elk individu kan zijn
> moraal boven het leven van een ander stellen. En juist iemand die
> dierenrechten gelijk acht aan mensenrechten en tegen bio-industrie is
> omdat dat dierenmoord is, begaat met moord een ideologische miskleun
> die inconsistent is met de idealen en rechtvaardigheidsprincipes van
> de beweging.
Mee eens.
>> een moord die de
>> Nederlandse democratie op haar grondvesten doet trillen.
>
> Beetje pathetisch hoor ...
Integendeel, de moord op Pim beschouw ik als het ultieme dieptepunt voor
de democratie.
[...]
>>Dit artikel is eerder gepubliceerd in het blad SPIL:
>>http://www.platteland-in-perspectief.nl/
>
> Die rechtse boerenlobby?
Lees de filosofie van het blad en concludeer dat het niets te maken
heeft met links/rechts politiek, maar alles met de ontwikkelingen op het
platteland.
http://www.platteland-in-perspectief.nl/filosofie.htm
"Spil wordt nog wel eens aangeduid als een landbouwtijdschrift. Ten
onrechte, al blijven de min of meer specifieke problemen van de oude
'groene sector' een prominente plaats innemen binnen het periodiek."
Btw. Je quotes zien er niet uit, doe er wat aan:
http://home.in.tum.de/~jain/software/oe-quotefix/
--
Henk.
ĄNo Pasaran! (100% AB)
"Henk vd Riet" <hvd...@flevonut.invalid> wrote in message
> > Bij een individu zou dat kunnen, zeker. Maar nogmaals: je toont
geen
> > logisch verband aan dat dat per se zou moeten voortkomen uit de
logica
> > van de milieu- of dierenbeschermingsbewegingen.
> Mee eens, maar z'n omgeving is debet aan het hele gebeuren omdat het
z'n
> ogen sloot voor z'n extreme standpunten en gedrag. Nooit is hij tot
de
> orde geroepen.
Hij zal ook wel niet te koop hebben gelopen met zijn moordideeën. En
wat hij daarvoor deed - het legaal aanpakken van dierenmishandeling en
milieuvervuiling - lijkt mij sowieso geen onderwerp voor afremming.
> Je overtuigt me niet met dit theoretisch verhaal, integendeel, je
> redeneert vanuit algemene kennis, maar wilt niet ingaan op de
feiten.
Juist wel. Ik toon volgens mij overtuigend aan dat je verhaal niet de
juiste argumenten bevat om te beweren dat de daad van Volkert
voortspruit uit de aard van de idealen van de beweging. Ik zeg dat
voor *elk* ideaal zou kunnen gelden dat er een individu is die zijn
persoonlijke moraal boven het leven van een ander stelt. Nou, daar ben
je het mee eens.
Daarnaast vertel ik je dat motieven voor deze activisten (meestal)
niets te maken hebben met mysantropie, maar meer met een visie op de
maatschappelijke structuren. Het is dus niet zozeer de mens, maar het
kapitalisme waarop de kritiek is gericht. Maar natuurlijk is iedereen
het er wel over eens dat menselijk handelen, dus binnen een
maatschappelijke structuur als het kapitalisme, tot milieudestructie
leidt en tot een bepaalde wijze van met dieren omgaan.
Kortom, we kunnen stellen dat V. als individu over de schreef is
gegaan, maar niet dat milieuactivisme of dierenrechtenactivisme wel
*moet* leiden tot dit soort excessen. Dan wordt het een "Guilty by
association" verhaal.
> En natuurlijk verlies ik deze discussie, want tegen een 'Ernst
Naber, de
> intellectueel' in hoogst eigen persoon is geen beginnen aan.
??
> Waarom maak je je niet verdienstelijk in de landelijke politiek? Of
doe
> je dat al? Als secondant van Famke of Jan? ;-)
Nee, ik ben te links voor GL en SP (en toch geen mysantroop :-)
--
"Under the spreading chestnut tree
I sold you and you sold me ..."
- "!984", George Orwell
Henk vd Riet
> "Henk vd Riet" <hvd...@flevonut.invalid> wrote in message
> Ik toon volgens mij overtuigend aan dat je verhaal niet de
> juiste argumenten bevat om te beweren dat de daad van Volkert
> voortspruit uit de aard van de idealen van de beweging.
Dat wordt ook niet beweerd. Er wordt niet beweerd dat de daad van V.
voortspruit uit de _idealen_ van die beweging, maar juist door
stelselmatige en tendentieuze drammerij van die beweging. Bediening van
de publieke opinie, zogezegd. Dat staat los van de idealen, die zo'n
beweging heeft. Idealen kun je zien als verre doelen ('bio-industrie de
wereld uit, te beginnen in Nederland'), maar leugens vertellen over de
bio-industrie ('mishandeling van dieren'), waar de naieve burger
natuurlijk super gevoelig voor is, is van een heel andere orde.
> Ik zeg dat
> voor *elk* ideaal zou kunnen gelden dat er een individu is die zijn
> persoonlijke moraal boven het leven van een ander stelt. Nou, daar ben
> je het mee eens.
>
> Daarnaast vertel ik je dat motieven voor deze activisten (meestal)
> niets te maken hebben met mysantropie, maar meer met een visie op de
> maatschappelijke structuren. Het is dus niet zozeer de mens, maar het
> kapitalisme waarop de kritiek is gericht.
Je blijft hangen in algemene filosofische prietpraat. Daat gaat het hier
niet om.
> Maar natuurlijk is iedereen
> het er wel over eens dat menselijk handelen, dus binnen een
> maatschappelijke structuur als het kapitalisme, tot milieudestructie
> leidt en tot een bepaalde wijze van met dieren omgaan.
Huh? Dat zou misschien 10 jaar geleden nog opgaan, maar tegenwoordig
heben we 'maatschappelijk verantwoord ondernemen', duurzaam ondernemen,
wet- en regelgeving om wantoestanden te voorkomen. Wel eens van PPP
gehoord? 'People planet profit'.
De vervuiler betaalt in een democratisch kapitalistisch systeem, zoals
het onze. In alle andere systemen is er niet eens geld om de vervuiling
op te ruimen!
> Kortom, we kunnen stellen dat V. als individu over de schreef is
> gegaan, maar niet dat milieuactivisme of dierenrechtenactivisme wel
> *moet* leiden tot dit soort excessen. Dan wordt het een "Guilty by
> association" verhaal.
Dat ben ik met je eens, maar is niet de issue, zie boven.
--
Henk.