Tôi tên là Lê Thị Đảnh. Lúc đầu cha tôi làm khai sinh đặt tên Dần vì
tôi tuổi Dần, nhưng mạ tôi không chịu, sợ sau khó lấy chồng, xin hộ
tich đổi lại tên Đảnh, có lẽ Dần dễ sửa thành Đảnh, chớ lúc ấy mới
sinh, tôi có đỏng đảnh gì đâu. Thế nhưng tôi thích tên Dần hơn vì bọn
con trai trong làng thường diểu tôi là “đỏng đảnh như mụ Cảnh n.l.”.
Bị tôi rượt chạy có cờ nhưng rồi chúng nó vẫn cứ nói cái câu bậy bạ
đó.
Quê tôi ở miền Trung, có dòng sông bốn mùa nước trong vắt. Hồi tôi còn
bé, hai bờ chưa bị xói lỡ như bây giờ. Mỗi xóm chọn một bãi tắm gần
nhà, chiều đến, nhất là vào mùa hè, đàn ông, đàn bà, già trẻ lớn bé đổ
xuống bến tắm giặt. Mấy ông lớn tuổi thoải mái cở truồng, hai tay bụm
chỗ kín, tà tà lội xuống nước, khi ngang bọn đàn bà còn bắt chuyện:
Chiều ni nóng quá mấy o hí? Mấy thằng cỡ 14, 15 bằng tuổi tôi chưa bao
giờ mặc quần lúc tắm. Sáu Dư là đứa nghích nhất bọn, thường bơi ngữa,
mình chìm dưới nước, còn con chim thì nổi trên mặt nước, tự gọi là
tiềm thủy đỉnh, đôi khi giả bộ bơi lộn sang đám con gái làm chúng chạy
tứ tán. Có lần tôi đang vung tay qua lại nghịch nước thì đụng phải vật
gì đó, quay lại thấy Sáu Dư bụm chim chạy lên bờ, kêu đau quá đau quá
rồi nằm lăn xuống bãi cát. Tôi lên bờ, dựt tay hắn ra xem có bị gì
không, nó liền vùng dậy, vừa chạy vừa kêu: Con Đảnh rờ chim tau, con
Đảnh rờ chim tau, tụi bây ơi. Đó là lần đầu tiên tôi đụng phải chim
Sáu Dư. Hết chiến tranh, tôi rời trại tạm cư về quê, lúc ấy đã là cô
gái trên hai mươi. Tất cả ruộng tư đều sung vào hợp tác và tôi trở
thành xã viên, bắt đầu học nhổ mạ, cấy lúa, gánh phân, làm cỏ. Sáng
tinh mơ nghe kiểng là dậy, ăn vội mấy cũ khoai hoặc sắn nấu từ đầu
hôm, gói thêm mấy cũ nữa dành cho bữa trưa, rồi tất tả ra đồng, tối mờ
tối mịt mới rời ruộng, về đến nhà thì đã đỏ đèn. Bữa tối thường có cơm
độn khai sắn vì nếu chỉ ăn khoai sắn sẽ nóng ruột, nửa đêm đói thắt
tha thắt thẻo không ngủ được. Trai gái trong làng cỡ tuổi tôi lần lượt
lập gia đình hết, riêng tôi không ai ngó ngàng đến vì họ sợ tuổi Dần.
Tôi ghét thằng cha nào ngày xưa bày đặt bắt con người phải cầm tinh
con vật. Con người mang tuổi vật vậy con vật mang tuổi gì? Cái thời
con người và con vật sống bên nhau ấy đã xa lắc xa lơ rồi.
Ngày xưa thời còn ăn lông ở lổ, cọp nhởn nhơ đầy rừng và giết người
lấy thịt, còn bây giờ người ta giết cọp sạch trơn, chẳng thấy một con,
thế mà con người vẫn sợ cọp, đặc biệt là cọp cái, mới lạ. Sáu Dư lấy
vợ có hai con và trở thành đội trưởng đội sản xuất số 5, thường gọi là
đội 5. Tên xóm, tên thôn gần như bỏ hẵn, chỉ dùng tên đội. Tôi là đội
viên của anh ta. Bọn đàn ông ban ngày cày bừa, ban đêm tranh thủ cầm
đèn đi soi, gặp con gì bắt con nấy, kể cả rắn độc, riết rồi chẳng nghe
thấy ếch, nhái, ểnh ương gì kêu hết trọi. Sau tối họp đội, họ thường
đi soi tập thể rồi tập trung tại một nhà ai đó làm mồi nhậu, nói
chuyện ba xàm tới quá khuya mới về, còn bình thường họ mang về nhà cho
vợ con nấu cháo để được thêm chút đạm. Tôi cấy chậm và thường ít điểm
hơn người ta. Trong một buổi họp, đội cần một chân bảo vệ kho lúa ban
đêm, hỏi ai cũng lắc đầu, tôi liền đưa tay xin nhận. Lúc đầu người ta
nhìn tôi châm chọc nhưng cuối cùng phải nhận tôi vì trong đám thanh
niên lúc ấy chỉ có tôi còn độc thân, những người còn lại đều đã có gia
đình, ban đêm họ ôm nhau ngủ ấm, mắc chi phải ôm bao lúa cho lạnh. Ban
ngày tôi đi làm đồng, tối về cơm xong, ôm mền lên kho lúa ngủ. Tôi dậy
lúc sớm bửng khi dân làng còn ngủ, tranh thủ gói mấy lon lúa lép, dấu
trong mền, đem về cho vịt ăn. Một sáng nọ khi tôi vừa ra khỏi sân kho
thì Sáu Dư xuất hiện, chỉ vào cái mền, ra lệnh: Cái gì trong đó, bỏ ra
xem. Tôi lẹ tay hất cái mền, lúa lép bay tung tóe, và ngay lập tức,
tôi cỡi quần nằm lăn xuống bãi cỏ kêu: Sáu Dư hiếp tôi, Sáu Dư hiếp
tôi bà con ơi. Sáu Dư bỏ chạy mất dạng. Tôi bình tĩnh trở lại kho lúa,
xúc lại mấy lon lúa lép, nếu không thì lấy gì cho vịt ăn. Buổi họp đội
sau đó chẳng nghe Sáu Dư nói gì về chuyện tôi ăn cắp lúa lép. Sau buổi
họp mấy đêm, lúc ấy đã khuya, tôi nghe có tiếng chân người ngoài sân
kho, liền tằng hắng, cho biết mình đang thức. Có tiếng Sáu Dư nói khẽ:
Này này, lúa lép bữa nay có nhiều hạt chắc lắm nghe, sàng sảy ra mà
dùng, đừng cho vịt ăn hết, uổng lắm. Tôi nghe như mở cờ trong bụng,
làm thinh giả bộ không nghe, đoán biết hắn đã thấy cái gì hôm đó rồi,
mà thấy thì không thể không thèm. Hắn cũng tuổi Dần như tôi, mà cọp
thì thường trở lại bắt con mồi vồ trượt. Chừng một tuần sau, cũng vào
lúc nửa đêm, tôi nghe tiếng Sáu Dư thì thào:
Đảnh ơi, Đảnh ơi.
Tôi gắt giọng:
Ai đêm hôm khuya khoắt đến ăn cắp lúa phải không? Đi đi, không tôi
đánh kiểng báo động xã viên tới bắt liền đó.
Sáu Dư nói: Thôi mà, thôi mà, Sáu Dư đây. Tui báo công Đảnh làm tốt
nên họ thưởng cho Đảnh tấm vải đây, mở cửa tui đưa cho. Có thiệt
không? Thiệt chớ răng không. Tôi mở hé cửa và Sáu Dư lẻn vào. Trong
bóng tối, hắn đưa cho tôi một gói giấy, tôi sờ và ngửi thì đúng là mùi
vải mới thật. Tôi nói: Răng ban ngày ban mặt không đưa, mắc chi đêm
hôm đi cho cực ? Sáu Dư nói: Nói thiệt hôm trước chộ rồi về khó ngủ
quá, cứ tơ tưởng miết, bữa ni cho chộ chút nữa được không? Đúng như
tôi đoán, con cọp này trở lại tìm mồi lần nữa. Kiểu này thì không thể
từ chối hắn được vì hắn đã bỏ qua tội tôi ăn cắp lúa lép lại còn cho
quà. Tôi ỡm ờ: Tối thui thế ni mà chộ chi, để lúc khác được không? Hắn
nói: Miễn răng tui chộ được thì thôi. Tôi để cho Sáu Dư “chộ” thoải
mái đến độ tôi không chịu đựng được nữa, biểu anh ta ngồi lên bao lúa
giống trên đầu giường và tôi chồm lên. Mỗi tuần Sáu Dư đến với tôi
hai, ba lần. Để cho an toàn, anh ta ngủ với vợ rồi mới đi, nói ra đồng
kiểm tra xem nước đã được trổ vào ruộng chưa hay đi đếm thử bao nhiêu
bó mạ đã được nhổ tối nay. Vậy tôi chỉ hưởng chút xái tăng hai nên
chẳng đâu vào đâu. Chuyện vụng trộm ấy chẳng biết kéo dài được mấy
tháng thì tai họa xảy đến. Một đêm hai đứa tôi mệt quá, ngủ đến sáng
trợt, giật mình vùng dậy khi nghe tiếng đám đông bên ngoài sân kho.
Thì ra vợ Sáu Dư biết được, dẫn người đến vây kho lúa.
Sau vụ đó, Sáu Dư bị mất chức đội trưởng, bẽ mặt quá phải bỏ nhà ra
đi, không biết đi đâu. Còn tôi mất chân thủ kho, mất cả tư cách xã
viên.May cho tôi là đàn vịt nhờ ăn lúa chắc đã lớn phổng phao, bắt đầu
đẻ trứng. Tiền bán trứng tôi dùng để gầy thêm một đàn vịt nữa. Chẳng
bao lâu tôi trở thành một phụ nữ chăn vịt thả đồng chuyên nghiệp. Hằng
ngày tôi lùa vịt ra đồng kiếm ăn, dẫn tới ao cho chúng tắm. Mùa hè tôi
cắm trại ở luôn ngoài đồng một phần để tránh mụ vợ Sáu Dư cứ lâu lâu
ngứa mồm lại đến nhà tôi chửi rủa. Đàn bà dám ngủ một mình giữa đồng
bởi tôi biết đàn ông xứ nầy ớn tôi quá, sợ đụng vào thì thân bại danh
liệt, phải tha phương cầu thực như Sáu Dư, làm sao chịu nổi. Những lần
đi lại với Sáu Dư thực bụng tôi muốn tự túc một đứa con để sau này già
mà cậy, thế nhưng rất tiếc là tôi không mang bầu. Sau này tôi nghe
chuyện phòng the của cánh phụ nữ mới nghiệm ra rằng một phần Sáu Dư đã
trút hết cho vợ trước khi đến với tôi và một phần vì tư thế ngồi kiểu
đó thì không có cái gì bơi đến nơi đến chốn. Năm năm sau khi bỏ làng
ra đi, Sáu Dư trở về với thân thể tiều tụy, nước da vàng tái mét. Nghe
nói anh ta lên Tây nguyên làm thuê cho bọn lâm tặc, vác cưa vào rừng
trộm gỗ, nhiều lần bị kiểm lâm đuổi chạy. Kiểm lâm thì thoát được
nhưng muổi thì chịu, anh ta bị chúng truyền bệnh sốt rét, bị bọn lâm
tặc đuổi việc, đành phải về quê. Tôi cảm thấy mình có lỗi, muốn tìm
cách giúp đỡ nhưng không biết cách nào. Hơn một năm Sáu Dư ở nhà,
không gặp ai hết. Được chị vợ bồi dưỡng nên sức khỏe ngày một tốt hơn.
Rồi vợ Sáu Dư có bầu, hôm chị ấy sắp ở cữ, y tá xã đoán khó sinh nên
chuyển lên bệnh viện tuyến trên. Buổi chiều tôi thấy Sáu Dư và một
thanh niên cáng vợ Sáu Dư lên đường lộ để đón xe. Theo sau là mẹ ruột
chị ấy. Tối hôm ấy khi tôi đang ngủ trong lều giữa đồng thì có ai đó
đập vào mông, giựt mình thức dậy thì thấy Sáu Dư ngồi đó.
- Ủa, sao không đi theo vợ mà ở nhà đây?
- Một người được rồi, nhiều người chi cho tốn, Sáu Dư thở dài. - Vậy
tối nay thoải mái nhé.
- Thôi thôi, chịu rồi, Sáu Dư buồn bã lắc đầu.
- Thiệt không, tui kiểm tra nhé?
Tôi vật Sáu Dư ra để kiểm tra thì quả thực cái đó mềm hơn cả ngón tay
thứ sáu không xương của anh. - Răng lạ rứa? - Thời thanh niên chỉ
khoai sắn mà phải phục vụ một lúc hai bà, sau đó vào rừng làm việc như
trâu, ăn uống thiếu thốn, bữa no bữa đói, lại bị sốt rét, thử hỏi còn
sức đâu mà ham. Sáu Dư lại thở dài.
- Rứa eng mần răng mà chị có bầu?
- Tối nào cũng ôm ấp nhưng không mần chi được khiến nó phải đi kiếm
người khác. Ông ăn chả bà ăn nem, thôi đành im cho rồi. Tại mình cả
thôi, bụng làm dạ chịu. Cũng không tệ lắm, ít bữa nữa tôi sẽ được phân
thêm ruộng. Con ai đem bỏ chùa này…
- Chấp nhận như rứa là tốt. Tui có ít tiền đây, mai eng mang lên trả
viện phí. - Mắc chi tui đi. Thằng mô đó sẽ trả viện phí. - Nói rứa hay
rứa, tui chưa tin eng mô. Mai eng tới đây giữ vịt, tui sẽ lên thăm chị
ấy.